نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

• محمد کلهر

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی)ره( شهر ری

چکیده

جایگاه ماه‌شرف‌ خانم کردستانی متخلص به مستوره (1264– 1220 ق.) در حوزه‌های ادبیات و تاریخ بر ادبا و مورخین ‌پوشیده نیست. دیدگاه‌ مستوره در تاریخ‌ اردلان بسی ‌جای‌تأمل دارد. زیرا وی هم ‌تاریخ‌نگار است و هم تاریخ‌نگر. دقت‌نظر مستوره در انکشاف زوایای ‌پنهان تاریخ اردلان بی‌نظیر است. اما واپسین برگ های تاریخ مستوره به علت مغشوش و ناتمام ماندن، از این قاعده مستثنی است. البته مهاجرت اجباری مستوره به سلیمانیه در سال 1263 ق. و از دست دادن حامی بزرگش حسینقلی خان حاوی اردلان و نا به سامانی های ناشی از آن در این خصوص بی‌تاثیر نبوده است. مقاله حاضر بر آن است تا با استعانت از شیوه نقد بیرونی و درونی راوی و روایت اخوانیه مستوره به عمویش رونق سنندجی، که با نگارش تتمه‌ای بر تاریخ مستوره، اثر ناتمام او را به اتمام رسانیده است، بخشی از زوایای مغشوش و تحریف شدۀ واپسین برگ های تاریخ مستوره را آشکار نماید.

کلیدواژه‌ها

• کردستان اردلان
• مستوره
• اخوانیه
• رونق سنندجی
• حسینقلی خان اردلان
• والیه خانم

عنوان مقاله [English]

On Ekhvaniyeh of Mastureh to Ronaghe Sanandaji and Its Effect on Explaining the Problems in the Final Pages of Her History

چکیده [English]

MahSharaf Khanom-e-Kurdestani, whose pen-name is Mastureh (18051848- A.D), had a high position in literature and history. This is no secret to literati and historians that the viewpoints of Mastureh in the History of Ardalan should be studied because she was both a great historian and a profound historiographer. Mastureh had an excellent eye for discovering the hidden angles of Ardalan History excepting the last leaves of Mastureh history—which was unfinished. Mastureh's forced immigration to Soleimaniyeh in 1847 A.D., losing her big supporter Hossein Gholikhan Ardalan, and the resulting disorders and confusions were all influential in this case. The present article tries to study and criticize the narrator and Ekhvaniyeh of Mastureh narration to her uncle ,RonagheSanandaji, in an external and internal criticism who had completed his unfinished work by writing the residual of history of Mastureh. He tries to revive part of the hidden angles in the last leaves of Mastureh History..

کلیدواژه‌ها [English]

• KurdestanArdalan
• Mastureh
• Ekhvaniyeh
• RonagheSanandaji
• Hossein Gholikhan Ardalan
• ValiyehKhanom