نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• هوشنگ خسروبیگی ¹
• تکتم یارمحمدی ²

¹ دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور

² مربی دانشگاه پیام نور

چکیده

با هجوم مغولان به ایران، جایگاه و موقعیت دیوان عرض به طور کامل دگرگون شد و تشکیلات اداری و مالی نظامی مغولان جایگزین این دیوان شد.مساله اصلی پژوهش متکی بر این است که مغول ها و ایلخانان حکمران چه سازو کارهایی برای جایگزینی عملکرد دیوان عرض و عارض و متناسب یا ناهمسان با سنت­های اداری قلمرو متصرفی(ایران) اتخاذ کردند. این تحقیق با هدف بررسی مساله فوق و نیز شناسایی و بررسی تشکیلات نظامی جایگزین دیوان عرض در دوره ایلخانان، فرایند این جایگزینی و نیز نتایج مترتب بر آن و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در حوزه مطالعات کتابخانه ای سامان یافته است.مغولان به دلیل توانمندی خود در نظامیگری و تشکیلات آن، استفاده از دیوان عرض را منسوخ کردند. در تشکیلات جدید برخی از وظایف دیوان عرض به امرای نظامی و بخشی نیز به الغ بیتکچی و دیگر کارکنان اداری و مالی داده شد.با شروع حکومت ایلخانان و به خصوص ایلخانان مسلمان، علیرغم تداوم سنت­های مغولی در سازمان لشکری و خصوصاً از عهد غازان خان، تغییراتی همسو با سنت­های اداری ایرانی در این حوزه صورت گرفت. این اقدامات-خواسته یا ناخواسته- گرچه نشان از بازگشت کم رنگ دیوان عرض و عارض در این دوره را دارد، ولی به دلیل حضور پر رنگ امرای نظامی و نیز ظاهراً اختلافات دیوانسالاران ایرانی، این دیوان نتوانست همچون برخی عناصر اداری ایرانی به صورت کامل احیا شود. این بازنمایی کم رنگ نیز ناشی از تلاش هوشمندانه دیوانسالاران ایرانی در احیا و یا حداقل در تلفیق سنت­های اداری ایرانی با سنت­های مغولی محسوب می شود.

کلیدواژه‌ها

• کلید واژه‌ها: ایلخانان
• تشکیلات نظامی
• دیوان عرض
• عارض
• مغول

عنوان مقاله [English]

Identifying and reviewing the military establishment replacing the Divine Wave during the Ilkhanah period

نویسندگان [English]

• Hooshang Khosrowbeagi ¹
• Toktam Yarmohamadi ²

¹ P.h.D in history of iran - Department of history , payam noor university

² ph.d student history of Iran in the Paymnoor university

چکیده [English]

With the Mongol invasion of Iran, the status of the court of law was changed completely, and the military and military organization of the Mughal was replaced by this court.
The main issue of the research lies in the fact that the Mughals and the rulers of the ruling elite used to replace the function of the Divine Widow, which was proportional or incompatible with the administrative traditions of the dominant realm (Iran).
The purpose of this study was to investigate the above problem, as well as to identify and review the military establishment of the Supreme Court during the Ilkhan period, the process of this replacement and the results of this study and has been organized using a descriptive-analytical method in the field of library studies.
Because of their military and military capabilities, the Mongols abolished the use of the WMD. In the new organization, some of the duties of the Tribunal were given to the military and partly to al-Hasan Beitkadi and other administrative and financial employees.
With the onset of the rule of the Ilkhans and especially the Muslim Ilkhans, despite the continuation of Mongolian traditions in the organization of the army, and especially from the time of Ghazan Khan, changes were made in line with the Iranian administrative traditions in this area.
These actions, whether demanded or unwanted, although indicating a low return of the court in this period, but because of the high presence of the military emirates and apparently the differences between the Iranian bureaucrats, the Tribunal failed to fully recover as some of the administrative elements of Iran.
This vivid representation is also the result of the clever attempts made by the Iranian bureaucrats to revive or at least to combine Iranian administrative traditions with Mongolian traditions.

کلیدواژه‌ها [English]

• ey Words: Ilkhan
• Military Organization
• Tribunal
• Ward
• Mogul