نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دکترای تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
2 استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
از مهمترین اقدانات حکومت پهلوی اول میتوان به تلالش برای انتقال علوم و فنون جدید به کشور اشاره کرد. بدین لحاظ حکومت پهلوی اول درصدد برآمد با ایجاد شرایط لازم زمینه را برای ورود دانش های جدید و فناوریه ای نوین فراهم سازد. موضوع پژوهش حاضر، توصیف و تحلیل برنامه ها و تصمیمات حکومت پهلوی اول در ارتباط با انتقال علوم و فنون جدید است. نوشتار حاضر به بررسی و توصیف قوانین و تصمیمات مصوب مجلس شورای ملی طی سال های 1304 تا 1320 شمسی که دولت شرایط و زمینه های الزم را برای انتقال علوم و فنون جدید به کشور فراهم ساخت، میپردازد. در این تحقیق با تکیه بر قوانین و مقررات مرتبط با انتقال علوم و فنون جدید به کشور، سیاستگذاری حکومت پهلوی اول در این عرصه مورد بررسی قرار میگیرد. سوال اصلی پژوهش این است که تصمیمات و سیاستگذاری مجلس شورای ملی در حوزۀ انتقال علوم وفنون جدید چه بوده است و در این ارتباط چه راهکارهایی مورد توجه قرار گرفته است؟ در پژوهش حاضر، روش اسنادی و کتابخانهای است و تجزیه و تحلیل اطالعات بر مبنای استفاده از آمار های توصیفی در جهت تشریح و تحلیل داده ها در چارچوب توزیع فراوانی ها و تعیین نسبت ها است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد تأمین نیروی انسانی و تکمیل پروژه های مختلف دولتی، مهمترین عامل در تصویب قوانین در عرصۀ علوم و فنون جدید بوده است و دولتمردان دوره پهلوی اول توسعه و نوسازی کشور را امری ظاهری و تکنولوژیکی میدانستند و به کارگیری تکنولوژی جدید غرب را بر انتقال علوم ترجیح دادند.
کلیدواژه‌ها
- آموزش در ایران (از عهد باستان تا امروز). به مناسبت برگزاری جشن‌های دوهزاروپانصدساله،اهواز ، انتشارات دانشگاه جندی‌شاپور، 1350.
- تاریخ دانشگاه تهران ( دانشگاه در دوره اول 1322ـ1313). پژوهش غلامحسین زرگری‌نژاد، منصور صفت‌گل، محمدباقر وثوقی. 1384.
- راهنمای دانشگاه تهران، 1315ـ1314، چاپخانه طلوع.تهران ، بی تا.
- روستایی، محسن. تاریخ طب و طبابت در ایران. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی، 1388.
- زرگر، علی‌اصغر. تاریخ روابط سیاسی ایران وانگلیس در دورۀ رضاشاه، ترجمۀ کاوه بیات، تهران: انتشارات پروین ـ معین، 1372.
- سالنامه موسسات علمی و فلاحتی کرج، سال دوم، 1317ـ 1316، تهران ،چاپخانه فردوسی
- سالنامه و آمار، وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه ، 1313ـ1312 و1314ـ1313.
- شورای مرکزی جشن‌های بنیانگذرای شاهنشاهی ایران. تاریخ شاهنشاهی رضاشاه پهلوی. تهران: انتشارات شورای مرکزی جشن‌های بنیانگذرای شاهنشاهی ایران، 1344.
- کاتوزیان، محمدعلی (همایون). اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی. تهران: نشر مرکز، 1379.
- لوشانی، پرویز. خاطرات سیاسی فرخ (سید مهدی فرخ،معتصم السلطنه). تهران: امرکبیر، 1347.
- مجله اتاق تجارت، سال هشتم، 1315، شماره 145.تهران .
- مجموعه فهرست تاریخی قوانین و مصوبات از دوره اول تا پایان دوره 22 قانونگذاری. تهران: مجلس شورای ملی، 1351.
- مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره دهم قانونگذاری. تهران: چاپخانه مجلس، 1377.
- مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره ششم قانونگذاری. بی‌جا: اداره مطبوعات و اطلاعات، 1344.
- مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره نهم تقنینیه.تهران، اداره مطبوعات و اطلاعات مجلس شورای ملی: 1329.
- مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره هشتم قانونگذاری. تهران: چاپخانه مجلس 1326.
- مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره هفتم قانونگذاری.، تهران: چاپخانه مجلس، 1320.
- مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره یازدهم قانونگذاری. بی‌جا: اداره مطبوعات و اطلاعات، 1377.
- مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره پنجم قانونگذاری. تهران: مجلس شورای ملی، اداره کل قوانین، 1350.
- مجموعه قوانین و مقررات سال‌های 1320ـ 1300 (روزنامه رسمی). تهران: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، 1388.
- محبوبی اردکانی، حسین. تاریخ تحول دانشگاه تهران و موسسات عالی آموزشی ایران در عصر خجسته پهلوی، تهران: دانشگاه تهران، 1350.
- مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره یازدهم، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
- مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره پنجم، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا
- مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره دهم ،بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
- مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ششم، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
- مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره هشتم، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
- مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره هفتم، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.
- مذاکرات مجلس شورای ملی ،دوره نهم ،بی نا،بی جا،بی تا.
- میرزا صالح، غلامحسین. رضاشاه (خاطرات سلیمان بهبودی، شمس پهلوی وعلی ایزدی). تهران: طرح نو، 1372.
- آبراهامیان، یرواند. ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ کاظم فیروزمند، حسن شمس‌آوری و محسن مدیر شانه‌چی، تهران: نشر مرکز، 1377.
)