نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

• محمد محمودهاشمی

دکترای تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

چکیدهبا ورود ایران به شرایط جدید تاریخی در دوره ی سلطنت قاجاریه که ناشی از مواجهه ایرانیان با تمدن مدرن بود، درک صاحبان اندیشه و نظر از وضعیت ضعف و قدرت حاکمیت سیاسی به تدریج تغییر کرد و آنها الگوهای متفاوتی را برای خروج سلطنت مستقله ی قاجاری از وضعیت ضعف و ناکارآمدی مطرح کردند. اما در نهایت این ایده ی « سلطنت مشروطه » بود که  به پروژه ی سیاسی نهایی نواندیشان سیاسی ایران برای تبدیل سلطنت مستقله به دولت مدرن را تبدیل شد. این پژوهش در پی یافتن علل این رویداد است و با استفاده از روش تحقیق تاریخی و به کار بردن تبیین علّی و عقلانی تلاش شده است که به این پرسش پاسخ داده شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شکست طرح ایجاد سلطنت مطلقه ی منتظم؛ به علت تفاوت سطح نظر و عمل در مجریان حکومتی دوره ی ناصری و مظفری و مخالفتهای مؤثر عناصر سنت گرای حکومت و جامعه با اصلاحات از بالایی که مطابق با الگوی تمدن مدرن باشد؛  و روند ضعف روز افزون سلطنت مستقله ی قاجاری در دوره ی مظفری سبب شد تا نواندیشانی که بر لزوم وجود قانون برای اداره ی مملکت در دوره ی مدرن تأکید می کردند، به الگوی دولت مدرن برآمده از اراده ی ملت  روی آورند و الگوی سلطنت مشروطه را در سطح عمومی به عنوان راهبرد نهایی برای تأسیس دولت مدرن مطرح کنند.    

کلیدواژه‌ها

• سلسله قاجاریه
• سلطنت مستقله
• قانون
• دولت مدرن
• سلطنت مطلقه ی منتظم
• سلطنت مشروطه

عنوان مقاله [English]

The idea of constitutional monarchy as the final strategy of modern thinkers to convert the Qajar absolute monarchy into a modern state

نویسنده [English]

• Mohammad Mahmudhashemi

PhD of History Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Abstract
With the arrival of Iran into the new historical conditions in the age of Qajar reign which was resulting from the Iranians’ confrontation with the modern civilization, the understanding of holders of thoughts on the situation of weakness and power of political sovereignty was gradually changed and they put forth different models to exit the Qajar absolute monarchy from the position of weakness and inefficiency.
However, finally, it was the idea of ‘Constitutional Monarchy” which was converted into the final political project of Iranian political modern thinkers to covert the absolute monarchy into the modern state. This research is an attempt to find out the causes of this event. Using the historical research methodology and applying the causative and rational elaboration, efforts have been made to respond to this question. The results of this research show that the defeat of the plan to establish a regulated absolute monarchy ,- due to different views and practices of the governmental administrators at Naseri and Mozafari ages and effective oppositions of the traditional elements of the state and society against the upper reforms which are in agreement with modern civilization models- , and the trend of daily weakness of Qajar absolute reign at Mozafari age , all made the modern thinkers- who used to emphasize on the necessity of law to administrate the government at modern age- to move towards the model of modern state resulting from the will of the nation and put forth the model of Constitutional Monarchy at public level as a final strategy to establish the modern state.
Key Words: Qajar Dynasty, Absolute Monarchy, Law, Modern State , Regulated Absolute Monarchy, Constitutional Monarchy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Qajar dynasty
• Absolute Monarchy
• Law
• modern state
• Regulated Absolute Monarchy
• constitutional monarchy