نوع مقاله : مروری

نویسنده

• علی‌اکبر تشکری بافقی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه یزد

چکیده

تغییراتی که از نیمۀ دوم قرن سیزدهم قمری (19 م) در مسیر و طرف‌های تجاری ایران پدید آمد، کارکرد تجّار و صرافان گسترش یافت. در این دوره متأثر از فعالیت انجمن اکابر پارسیان هند و ارتقای یزد به یکی از کانون‌های تجاری، زرتشتیان فرصتی یافتند تا به تجارت و صرافی روی آورند. جمشید بهمن با ایجاد تجارتخانۀ جمشیدیان در دو حوزۀ ملکی و تجاری در میان کارگزاران اقتصادی و دولتمردان سیاسی نفوذ یافت و علاوه بر ایجاد شعباتی در شهرهای ایران و خارج از کشور، به مقام رئیس‌التجاری نیز ترقی نمود. چنین رویکردی نمودار تعامل ساختار قدرت با اقلیّت‌ها و ضرورت وجودی نهاد صرافی در بافت تجاری بود؛ اما بنا به دلایلی مانند بی‌ثباتی سیاسی ـ اقتصادی پس از مشروطه، عدم سیاست‌گذاری مدون در گذار از ساختار اقتصاد سنتی به مدرن و اعمال بی‌رویۀ بانک شاهی و استقراضی سرانجام از میان رفت.

کلیدواژه‌ها

• زرتشتیان یزد
• بازرگانی قاجاریه
• نهاد صرافی
• تجارتخانه جمشیدیان

عنوان مقاله [English]

Currency Exchange Institution and the Role of Jamshidian Commercial Firm during the Qajar Era

چکیده [English]

Following the emergence of certain changes in the trade direction and trade partners of Iran, the role of businessmen and money changers became more and more prominent. In this period, the Zoroastrians, impressed by the activities of the Akaber Indian Persians and the promotion of Yazd as a commercial center, found the opportunity to set up business and money changing offices in order to compensate for their social failures. As a result of establishing Jamshidian commercial firm in housing and business domains and also setting up some other branches in and out of the country, Jamshid Bahman became so influential among the economic officials and political statesmen that he was promoted to the position of the prime businessman of Iran. However, such a trend, which was indicative of the interaction of power structure with the minorities and the necessity of such a money changing office in the realm of commerce, ended in failure because of certain reasons such as the economic-political instability after the Constitution Era, the lack of an organized policy-making in the transition from the traditional economic structure to the modern one, and the invalid procedures adopted by the state banks (shahi Bank)and Isteghrazi (Russian) Bank which was receiving loans.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Jamshidian
• Zoroastrian
• Qajar Era
• Yazd
• Commercial firm