سید هاشم آقاجری؛ مهدی زمانی
چکیده
در پی باز شدن فضای سیاسی و فکری ایران در دهۀ بیست، احزاب مختلف با ایدئولوژی و برنامههای متفاوت پدید آمدند. جمعیت آزادی مردم ایران یکی از این احزاب بود که مقارن با دورۀ نهضت ملی شدن صنعت ...
بیشتر
در پی باز شدن فضای سیاسی و فکری ایران در دهۀ بیست، احزاب مختلف با ایدئولوژی و برنامههای متفاوت پدید آمدند. جمعیت آزادی مردم ایران یکی از این احزاب بود که مقارن با دورۀ نهضت ملی شدن صنعت نفت فعالیت میکرد. این تحقیق به شیوۀ تحلیلی و توصیفی و با استفاده از منابع دست اول در پی تبیین ایدئولوژی و برنامههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این حزب است. حزب، براساس تحلیل خود، جامعۀ ایران را در آستانۀ یک تحول اجتماعی میدید و برای تحقق آن، برنامهای مبتنی بر یک ایدئولوژی تبلیغ میکرد. شالودۀ این ایدئولوژی سوسیالیسم بر پایۀ خداپرستی بود، یعنی در عین توجه به سوسیالیسم، بر هویت دینی در شکل امر توحیدی تأکید داشت. حزب در ذیل این ایدئولوژی، برنامۀ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مورد نظر خود را دنبال میکرد. دفاع از استقلال و تمامیت ارضی، کوشش برای تکمیل حاکمیت ملی دموکراتیک، عمومی کردن تمام منابع طبیعی و بهرهبرداری سوسیالیستی و ملی از آنها، بسط و توسعۀ ماشینیزم، واگذاری زمین زراعتی به کشاورزان و بسط مالکیت اجتماعی، ملی ساختن صنایع سنگین، تهیۀ وسایل فرهنگی و بهداشتی برای همه، مبارزه با افکار مادی و خرافی، پشتیبانی از مبانی اسلام برای تقویت ایمان، رشد فکری و اخلاقی اجتماع، تأمین حقوق زنان و تحکیم خانواده از مهمترین خواستهایی بود که حزب در پی تحقق آنها بود.