نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• انور خالندی

عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده: با تبدیل شدن بازرگانی در اقیانوس هند به شاخه ای از تجارت دریایی جهانی، ایران عصر صفوی هم به دلیل نزدیکی به خلیج فارس وارد این عرصه گردید. کمپانی های هند شرقی انگلیس و هلند در نیمه اول قرن هفدهم میلادی با هدف به دست گرفتن تجارت انحصاری شرق متولد و راهی سرزمین های شرقی از جمله ایران شدند. شاه عباس یکم، با عقد قرارداد و اعطای امتیازاتی آنان را وارد مدار اقتصادی و تجاری ایران کرد تا از رقابت تجاری میان آنها برای رونق و شکوفایی اقتصاد کشور استفاده کند. رقابت های این دو کمپانی برای به دست گرفتن تجارت انحصاری ایران پس از شاه عباس یکم نیز ادامه یافت.

مقاله حاضر در پی روشن ساختن عوامل مؤثر در رقابت کمپانی های هند شرقی انگلیس و هلند در دوره شاه صفی و شاه عباس دوم با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع ایرانی و غیر ایرانی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که لغو انحصار صادرات ابریشم توسط شاه صفی؛ قراردادهای تجاری دولت ایران با کمپانی ها؛ پول نقد ( نقدینگی)؛ جنگ های انگلستان و هلند در اروپا و خلیج فارس؛ صادرات و واردات این کمپانی ها، از عوامل مؤثر در رقابت تجاری کمپانی ها در دوره شاه صفی و شاه عباس دوم بودند. همچنین، کمپانی هند شرقی هلند به دلیل دارا بودن نقدینگی بیشتر، قدرت بالاتر دیپلماتیک در چانه زنی در مذاکرات با دربار صفوی و برتری کشتی های تجاری ـ نظامی، بر کمپانی انگلیسی از نظر تجاری برتری داشت.

کلیدواژه‌ها

• ایران
• صفویان
• تجارت
• کمپانی هند شرقی انگلیس
• کمپانی هند شرقی هلند

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

Foreign trade of safavids and the competition of the English and Dutch East India companies ( Shah Safi and Shah Abbas II period)

نویسنده [English]

• Anvar khalandi

shahid beheshti university

چکیده [English]

As trade in the Indian Ocean became a branch of global maritime trade, Safavid Iran also entered this arena due to its proximity to the Persian Gulf. The English and Dutch East India Companies were born in the first half of the 17th century with the aim of taking over the exclusive trade of the East and went to the eastern lands, including Iran. Shah Abbas I entered them into Iran's economic and commercial circuit by signing a contract and granting privileges to use the commercial competition between them for the prosperity and prosperity of the country's economy. The competition of these two companies to take over Iran's exclusive business continued after Shah Abbas.

The present article seeks to clarify the effective factors in the competition between British and Dutch East India Companies during the period of Shah Safi and Shah Abbas II by using the descriptive-analytical method and citing Iranian and non-Iranian sources. The findings of this research show that the cancellation of silk export monopoly by Shah Safi; Commercial contracts of the Iranian government with companies; cash (liquidity); British and Dutch wars in Europe and the Persian Gulf; The export and import of these companies were one of the effective factors in the commercial competition of companies during the era of Shah Safi and Shah Abbas II. Also, the Dutch East India Company was commercially superior to the English Company due to having more liquidity, higher diplomatic power in negotiations with the Safavid court, and the superiority of commercial-military ships.

کلیدواژه‌ها [English]

• Persia
• safavids
• trade
• english esat india company
• dutch esat india company