مینا معینی؛ علی اکبر جعفری
چکیده
مهاجرت اتباع روسی به شمال ایران آغاز فصل جدیدی در روابط ایران و روسیه بود. مهمترین علت این رویداد، تغییر سیاست روسیه در قبال مهاجرتها و تبدیل آن به یک استراتژی در سیاست روسیه بود. در واقع دولت روسیه ...
بیشتر
مهاجرت اتباع روسی به شمال ایران آغاز فصل جدیدی در روابط ایران و روسیه بود. مهمترین علت این رویداد، تغییر سیاست روسیه در قبال مهاجرتها و تبدیل آن به یک استراتژی در سیاست روسیه بود. در واقع دولت روسیه سعی داشت با اسکان مهاجرین در ایالات شمالی ایران، و بهویژه ایالت استرآباد، در این مناطق کلنیسازی کند و بهتدریج نواحی شمالی را از خاک ایران جدا سازد. مهاجرینی که به این منطقه وارد شدند، از گروههای مختلفی تشکیل میشدند که هر یک، بنا به دلایلی، اقدام به مهاجرت نموده بودند. اینکه چه گروههایی از اتباع روس و به چه دلایلی به ایران مهاجرت کردند، سؤال اصلی این پژوهش است. در پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانهای، ضمن پاسخگویی به سؤال فوق، روند مهاجرتها به استرآباد و واکنش مقامات ایرانی و حاکمان محلی به این مهاجرتها بررسی میشود. یافتههای پژوهش نشان میدهد گروههایی مانند ترکمنها و مالاکانها از جمله مهاجرینی بودند که به دنبال تشویق دولتمردان روس برای تصاحب زمین به ایران مهاجرت کردند و حضور آنها در منطقۀ استرآباد باعث تصرف گستردۀ املاک و زمینها، افزایش قدرت و نفوذ روسیه در این منطقه و به جای نهادن تأثیرات عمیق فرهنگی شد.