علمی - پژوهشی
ریشه‌های گنوسی اسطوره آفرینش در کیش مانوی
ریشه‌های گنوسی اسطوره آفرینش در کیش مانوی

روزبه زرین کوب؛ سید توفیق حسینی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، صفحه 1-27

https://doi.org/10.52547/irhj.13.1.1

چکیده
  تأثیرپذیری و تأثیرگذاری مفاهیم و عقاید فکری همواره موضوعی مورد بررسی و تحقیق محققان در طول تاریخ بوده است. از جملة این تاثیرگذاری ها تحول و تطّور اساطیر آفرینش ادیان تحت تاثیر پیش زمینه­های فکری و اعتقادی ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
تأثیر تعارض سپاهیان و درگاهیان بر بی‌ثباتی سیاسی در اواخر دوره صفویان (1135-1077 ق / 1722-1667 م)
تأثیر تعارض سپاهیان و درگاهیان بر بی‌ثباتی سیاسی در اواخر دوره صفویان (1135-1077 ق / 1722-1667 م)

سمیه انصاری؛ عطاءالله حسنی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، صفحه 29-50

https://doi.org/10.52547/irhj.13.1.29

چکیده
  مجموعه عوامل ساختاری مانند ساخت اجتماعی­ـ اقتصادی حکومت، مبانی مشروعیت و تداوم کارایی آن، اوضاع فکری و فرهنگی جامعه، سپاه و دیگر عناصر در ایجاد ثبات و تداوم یک حکومت نقش دارند. در زمان حکومت صفویان ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
بازتاب باورهای زروانی در قصّه‌های عامیانۀ مکتوب ایرانی (مورد پژوهانه: داراب‌نامه، قصّۀ حمزه و امیرارسلان نامدار)
بازتاب باورهای زروانی در قصّه‌های عامیانۀ مکتوب ایرانی (مورد پژوهانه: داراب‌نامه، قصّۀ حمزه و امیرارسلان نامدار)

امید گل عنبری؛ امیرعباس عزیزی فر

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، صفحه 51-76

https://doi.org/10.52547/irhj.13.1.51

چکیده
  تاریخ عهد ساسانی یکی از مهم­ترین ادوار تاریخی­ـ اجتماعی و سیاسی­ـ اعتقادی سرزمین ایران است. مطالعه جنبه­های اعتقادی و باورداشتی مردم ایران در این برهه تاریخی، در بافت متون ادبی و عامیانه، پژوهشی ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
الگویی برای بررسی مفاهیم کلیدی سیاسی‌ـ اجتماعی در تاریخ ایران معاصر؛ مسئله روش
الگویی برای بررسی مفاهیم کلیدی سیاسی‌ـ اجتماعی در تاریخ ایران معاصر؛ مسئله روش

سیما حسن‌دخت فیروز؛ امیرعلی نجومیان؛ نگار داوری اردکانی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، صفحه 77-99

https://doi.org/10.52547/irhj.13.1.77

چکیده
  انبوه و شتاب رخدادهای صد سال اخیر ایران، زمانِ ایرانی را دچار فشردگی و مفاهیمِ زبان فارسی را دچار آشوب کرده است. این آشوب معنایی در میدان واژگانیِ یک مفهوم و رقابت واژه‌های هم‌خانواده به‌خوبی نمایان ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
خانه‌های انصاف؛ نوسازی قضایی یا بازگشت به سنت‌های دادرسی
خانه‌های انصاف؛ نوسازی قضایی یا بازگشت به سنت‌های دادرسی

رضا بیگدلو

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، صفحه 101-120

https://doi.org/10.52547/irhj.13.1.101

چکیده
  یکی از ویژگی‌های تاریخی سنت دادرسی در ایران، غیررسمی بودن و خودسامانی و استقلال نسبی این نهاد از تشکیلات دولتی بوده است. در دوران مدرن به دنبال آشنایی ایرانیان با نهادهای دادرسی اروپایی و آگاهی از کاستی‌های ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
بررسی روند تغییر نهاد وزارت و ایجاد وزارتخانه‌های جدید در جریان انقلاب مشروطه ایران
بررسی روند تغییر نهاد وزارت و ایجاد وزارتخانه‌های جدید در جریان انقلاب مشروطه ایران

سیده فاطمه سادات نژاد؛ سهراب یزدانی مقدم؛ محمدتقی مختاری

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، صفحه 121-141

https://doi.org/10.52547/irhj.13.1.121

چکیده
  نهاد وزارت نقطه ثقل نظم دیوانی ایران در طول تاریخ بوده است. وزیر با عنوان­های مختلفی مانند وزیر اعظم و صدراعظم در رأس این نظام قرار داشت و به دستیاری رؤسای دیوان‌ها کشور را اداره می­کرد. از دوره ناصرالدین ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
نقش نیروهای واگرا در اضمحلال ساختار حکومت از زوال ساسانیان تا برآمدن نهضت خراسانیان
نقش نیروهای واگرا در اضمحلال ساختار حکومت از زوال ساسانیان تا برآمدن نهضت خراسانیان

کورش صالحی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، صفحه 143-170

https://doi.org/10.52547/irhj.13.1.143

چکیده
  بررسی تحلیلی منابع عربی­ـ اسلامی و تاریخ‌نگاری یادسپار در تحولات درون‌ساختاری جامعه‌ ایرانشهری نشان می­دهد که کارکرد نیروهای واگرا در زوال حکومت ساسانی و همچنین تضعیف واکنش‌های نیروهای احیاگر ...  بیشتر