خودای‌نامگ در بندهشن (گزارش تاریخ ساسانیان در بندهشن)
خودای‌نامگ در بندهشن (گزارش تاریخ ساسانیان در بندهشن)

شهرام جلیلیان

دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 71-111

https://doi.org/10.52547/irhj.12.1.71

چکیده
  متن‌های زردشتی فارسی میانه که پس از واژگونی شاهنشاهی ساسانیان و در سدة سوم هجری/ نهم میلادی، بر بنیاد ترجمه‌ها و تفسیرهای اوستای روزگار ساسانیان تدوین و گردآوری شده‌اند، برای شناخت دین، فرهنگ و تاریخ ...  بیشتر
موقعیّت جغرافیایی جنگ هرمزدگان؛ جنوب یا شمال؟
موقعیّت جغرافیایی جنگ هرمزدگان؛ جنوب یا شمال؟

شهرام جلیلیان

دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 27-68

چکیده
  جنگ «هرمزدگان» در روز سی‌اُم مهر/ بیست و هشتم آوریل 224 م. یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌ها در تاریخ ایران و حتا تاریخ شرق باستان است. با مرگ اردوان چهارم/ 213-224 م، آخرین پادشاه پارتیان در این جنگ بود که هماورد ...  بیشتر
دو پادشاه در آستانۀ نابودی ساسانیان
دو پادشاه در آستانۀ نابودی ساسانیان

شهرام جلیلیان

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 23-42

چکیده
  از مرگ خسرو پرویز در فوریۀ 628 میلادی تا تاج‌گذاری یزدگرد سوم در ژوئن 623 میلادی بیش از ده پادشاه به تخت لرزان شهریاری ساسانیان نشانده شدند، که هنوز تبارنامه و مدّت شهریاری، و حتی چگونگی پی‌هم‌آیی پاره‌ای ...  بیشتر
ساسان خُوَدای؛ چهره‌ای تاریخی یا افسانه‌ای؟
ساسان خُوَدای؛ چهره‌ای تاریخی یا افسانه‌ای؟

شهرام جلیلیان

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 27-54

چکیده
  بیشتر پژوهندگان تاریخ دورۀ ساسانیان در دهه‌های گذشته، همداستان با شماری از بزرگ‌ترین تاریخ‌نویسان دورۀ اسلامی که در گزارش تاریخ ساسانیان، محتوای خداینامه تاریخ ملّی ایرانیان باستان را بازتاب می‌دهند، ...  بیشتر
شاه گُزینی در دورۀ ساسانیان؛ فرآیند شاه گُزینی در نامۀ تنسر به گُشنسپ
شاه گُزینی در دورۀ ساسانیان؛ فرآیند شاه گُزینی در نامۀ تنسر به گُشنسپ

شهرام جلیلیان

دوره 1، شماره 1 ، دی 1387، ، صفحه 89-115

چکیده
  با وجود پژوهش های گُسترده ای که دربارۀ تاریخ و فرهنگ ساسانیان انجام گرفته است، تا کنون تنها به گونه ای شتاب زده به شیوۀ شاه گُزینی در دستگاه پادشاهی ساسانیان اشاره شده و هنوز این موضوع تا اندازۀ زیادی ...  بیشتر