علی نجفزاده؛ مجتبی خلیفه
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 137-156
چکیده
دولت عثمانی در دورۀ قاجار حضور سیاسی در مشهد نداشت، ولی از زمان شروع جنگ جهانی اول که موضوع اتحاد جهان اسلام مطرح شد، طرفدارانی در مشهد یافت که ترکهای قفقازی مهمترین آنها بودند. پس از شکست عثمانی و ...
بیشتر
دولت عثمانی در دورۀ قاجار حضور سیاسی در مشهد نداشت، ولی از زمان شروع جنگ جهانی اول که موضوع اتحاد جهان اسلام مطرح شد، طرفدارانی در مشهد یافت که ترکهای قفقازی مهمترین آنها بودند. پس از شکست عثمانی و تشکیل مجلس بزرگ ملی ترک، روابط حکومت جدید با ایران و افغانستان بیشتر شد و مشهد یکی از کانونهای ارتباط این سه دولت اسلامی بود. با تأسیس کنسولگری افغانستان در اواخر دوره قاجار، ترکیه نیز شهبندری خود را در سال 1341 قمری در مشهد دایر کرد. با ورود محمد سامیبیک برای برافراشتن «بیرق ماه و ستاره» در مشهد، گامهای مهمی برای جلب اتحاد جهان اسلامی برداشته شد و اقدامات عملی برای اتحاد ایران، ترکیه و افغانستان صورت گرفت و زمینهای برای اتحاد بیشتر در دوره رضا شاه شد. عملکرد سامیبیک و واکنش دول روس و انگلیس موضوع دیگری است که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقاله علل شکلگیری شهبندری، عملکرد یازده ماهه سامیبیک در زمینههای مختلف نظیر سخنرانی در حرم امام رضا (ع)، بازدید از مدارس، ملاقات با روزنامهنگاران، برگزاری نماز جمعه، برگزرای نماز عید فطر، شرکت در عزاداریها، تشویق و حمایت از مخالفان سیاست انگلیس و رابطه با کنسولگری افغانستان مورد بررسی قرار میگیرد.