محمدرضا شکوهی؛ الیاس نادران
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 77-110
چکیده
تاریخ تحول قراردادهای نفتی ایران از قراردادهای امتیازی به سمت مشارکتی و سپس خدمتی از ابتدا تا انقلاب سال 1357 به همراه تحلیل‌های مربوط آن، در مقالۀ حاضر به رشته تحریر درآمده است. بررسی این سیر تحول به ارتقاء ...
بیشتر
تاریخ تحول قراردادهای نفتی ایران از قراردادهای امتیازی به سمت مشارکتی و سپس خدمتی از ابتدا تا انقلاب سال 1357 به همراه تحلیل‌های مربوط آن، در مقالۀ حاضر به رشته تحریر درآمده است. بررسی این سیر تحول به ارتقاء دانش از موضوع مهم قراردادهای نفتی برای انعقاد کارآمد‌تر قراردادهای کنونی کمک می‌کند. در حقیقت می‌توان نتیجه گرفت آنچه امروزه در انعقاد قراردادهای نفتی ایران رخ می‌دهد چیزی چندان فراتر از بستر تاریخی آن، یعنی تحولات پیش از انقلاب نیست که این به مانند هر پدیدۀ تاریخی وابستگی به مسیر را نشان می‌دهد. در این راستا باید به دورۀ بیست سالۀ مهم 1353 ـ 1333 اشاره داشت. در دورۀ مذکور هستۀ اصلی تاریخ تحولات قراردادهای نفتی دنیا، به پیش‌قراولی نسبی ایران، از پایان قراردادهای امتیازی به سمت قراردادهای مشارکتی و سپس انعقاد قراردادهای خدمتی شکل گرفت. برخلاف عمده نوشتارهای عمومی تاریخی مرتبط با مسألۀ نفت، در مقالۀ حاضر سعی شده تا وقایع و تحولات مربوطه بیشتر با رویکرد تخصصی و از زاویه دید تاریخی، اقتصادی و حقوقی بررسی و همچنین تحلیل‌های لازم نیز ارائه گردند. نتایج بررسی تاریخی مقاله نشان می‌دهد که الگوی قراردادهای نفتی در بستر زمان و در پاسخ به شرایط رفته‌رفته کامل‌تر شده و ایران نقش زیادی را در این تحول در دنیا ایفا کرده است امری که لازم است از این به بعد نیز تداوم یابد.
