منظر محمدی؛ سید سعید سید احمدی زاویه
دوره 10، شماره 3 ، بهمن 1396، ، صفحه 76-103
چکیده
هدف: دولت پهلوی اول، به موازات تأسیس نهادهای نظامی، اداری، و آموزشی مدرن، نظام پوشاک متحدالشکل (یونیفُرم) را در ابعاد گسترده برای مردان و تا حدودی زنان، در ایران اعمال کرد. این نظام پوشاک بازنمودِ سلطهی ...
بیشتر
هدف: دولت پهلوی اول، به موازات تأسیس نهادهای نظامی، اداری، و آموزشی مدرن، نظام پوشاک متحدالشکل (یونیفُرم) را در ابعاد گسترده برای مردان و تا حدودی زنان، در ایران اعمال کرد. این نظام پوشاک بازنمودِ سلطهی ساختار قدرت بر متن زندگی مردم بوده است، و از ابزارهای مهم دولت برای کنترل ملت، و ساخت جامعهای مدرن، منضبط، و مطیع. هدف این نوشتار روشن شدن کارکرد اینگونه قواعد دستوریِ پوشاک، و اقبال آنها در پذیرش از جانب جامعه است؛ قواعدی که امروز نیز، از ابزارهای اعمالِ سیاستهای ایدئولوژیک، و مبنای مناقشات عمدهی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ایران است.روش تحقیق: این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که کارکردهای نظام پوشاک متحدالشکل برای دولت پهلوی اول چه بود؟ بدینمنظور، با روش تحلیل محتوای کیفی متون تاریخی این دوران، و پس از مرور پیشینهی لباس متحدالشکل در دوران قاجار، به جریان اعمال این سیاستِ پوشاک در دوران پهلوی اول میپردازد، و رابطهی آن را با اندیشهی ناسیونالیسم این دوران و فرآیند ساخت دولت-ملتِ نوین ایرانی بررسی میکند.یافتهها و دستاوردها: یونیفُرم مظهر نظم و پویایی مدرن، زیباشناسی مدرن، و بازتاب جامعهای منضبط، آموزشدیده، و متعهد به ساختار قدرت بوده است. پژوهش حاضر ابعاد سیاسی-اجتماعی و زیباشناختی نظام پوشاک متحدالشکل را به تصویر میکشد.