سید رضا وسمهگر؛ محمدعلی اکبری
چکیده
نوشتار حاضر گزارشی است از مسئله، روش مطالعه، مفاهیم بنیادین و نتایج قابل استخراج از پژوهشی در باب فرم زبانیِ مسلط بر متون تاریخنگاری. این مطالعة فرمالیستی تنوع انکارناپذیر متون تاریخنگارانه ...
بیشتر
نوشتار حاضر گزارشی است از مسئله، روش مطالعه، مفاهیم بنیادین و نتایج قابل استخراج از پژوهشی در باب فرم زبانیِ مسلط بر متون تاریخنگاری. این مطالعة فرمالیستی تنوع انکارناپذیر متون تاریخنگارانه را ذیل سه ژانر اساسی و، حداقل در ظاهر، تقلیلناپذیر بررسی میکند: وقایعنگاری، پژوهش تاریخی و رمان تاریخی. از خلال سنجش فرم زبان در سیزده اثر تاریخنگارانه که به صورت تصادفی انتخاب شدهاند، میتوان در باب رمانس یا رمانگونه بودن زبان تاریخی، در متنوعترین و موسّعترین معنایش، به نتایجی قابل توجه رسید. با توجه به اینکه رمانس و رمان بهمثابۀ دو فرم زبانی بنیادین در داستاننویسی و غیر آن شناخته میشوند و همچنین با توافق بر سر این نکته که اثر رمانسگونه (همچون حکایات هزار و یک شب یا داستانهای شهسوارانه) از واقعیت انسانی سخن نمیگوید، تشخیص هر ردّ پایی از رمانسگونگی در سنّتهای تاریخنگارانه باید امری پرمخاطره انگاشته شود. از خلال ملاحظات سلبی و انتقادیِ سه ژانر اساسی فوقالذکر، گزارش حاضر در پی آن است که تصویری هرچند مبهم از راه تحول به فراسوی وضع تاکنون موجود را به ذهن متبادر کند.