سلیمان حیدری؛ رضا دریکوندی
چکیده
سلجوقیان بهعنوان بنیانگذارانِ یکی از دیرپاترین و تأثیرگذارترین دودمانهای تاریخ میانۀ ایران، تا قبل از دستیابی به قدرت، در قامت جنگاوران قبیلهای، تحت سیطرۀ حکومتهای غالباً ترکتبار بودند. ...
بیشتر
سلجوقیان بهعنوان بنیانگذارانِ یکی از دیرپاترین و تأثیرگذارترین دودمانهای تاریخ میانۀ ایران، تا قبل از دستیابی به قدرت، در قامت جنگاوران قبیلهای، تحت سیطرۀ حکومتهای غالباً ترکتبار بودند. آنان در این دوره نهتنها با برخی از گونههای تفریحی که نزد ترکان مرسوم بود، آشنایی داشتند، بلکه متناسب با نوع این تفریحات و وضعیت خود، برخی از این سرگرمیها را نیز انجام میدادند. قدرتیابی این قوم در ایران، شرایط مناسبی را برای بهرهمندی آنان از مزیتهای قدرت همچون کامرانی و خوشگذرانی فراهم کرد. پژوهش پیش رو تلاش دارد، با استفاده از روش تاریخی، به شناسایی و تحلیل تفریحات سلطنتی این عصر بپردازد. دستاوردهای تحقیق نشان میدهد سران سلجوقی و سایر وابستگان به دربار این حکومت، با اتکا به سه مؤلفۀ قدرت، ثروت و فرهنگ غنی ایرانی ـ اسلامی، به تلفیق گونههای تفریحی سابق با تفریحات رایج در ایران پرداختند و از تمام ظرفیتهای تفریحاتی همچون شکار، طنزپردازی، سیر و سیاحت، اسبدوانی، چوگان و شطرنج بهمنظور نشاطافزایی و شادیآفرینی بهره بردند. میزان استقبال آنان از این تفریحات تحت تأثیر مؤلفههایی مانند علایق شخصی، ثبات یا ناپایداری دورۀ حکمرانی، ماهیت گونههای تفریحی و مطابقت یا مغایرت این گونهها با عرف جامعه و احکام اسلام بود.