میکائیل وحیدی راد
چکیده
ایران در طی دو جنگ جهانی، بهرغم اعلام پیشدستانۀ بیطرفی، آسیبهای فراوانی را متحمل شد. در جنگ جهانی دوم، اشغال ایران از سوی دول انگلیس، شوروی و امریکا در شهریور 1320 (سپتامبر 1941) و استعفای رضا شاه ...
بیشتر
ایران در طی دو جنگ جهانی، بهرغم اعلام پیشدستانۀ بیطرفی، آسیبهای فراوانی را متحمل شد. در جنگ جهانی دوم، اشغال ایران از سوی دول انگلیس، شوروی و امریکا در شهریور 1320 (سپتامبر 1941) و استعفای رضا شاه منجر به ورود کشور به جنگ ناخواستهای گردید که عوارض گوناگونی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشت. این پیامدها تأثیر عینی خود را بهسرعت در حوزههای گوناگون جامعه، از جمله بخش زراعت، نشان داد. پژوهش حاضر تسلط دولتهای خارجی بر حوزۀ کشاورزی و خواربار را بهعنوان نمونهای از این تبعات ارزیابی میکند و با کاربست روش تاریخی، مبتنی بر توصیف وقایع و سپس تحلیل آن و با استفاده از اسناد آرشیوی، در پی پاسخ به این پرسش است که پیامدهای حضور متفقین بر اقتصاد کشاورزی ایران چه بود و متفقین چه سیاستی در این حوزه اعمال کردند. براساس یافتههای پژوهش، متفقین با انعقاد پیمان سهجانبه، زمینۀ دخالت مستقیم در امور کشاورزی ایران را فراهم کردند. اولویت کمک به شوروی و نقش ایران بهمثابۀ پل پیروزی در جنگ به جای کمک به مردم ایران و پیگیری این راهبرد موجب اختلال در سیستم حمل و نقل محصولات، افزایش قیمتها، کاهش عرضۀ محصولات عمدۀ زراعی و شکلگیری بلواهای متعدد نان در داخل ایران گردید.
