علمی - پژوهشی
مهاجرت اتباع عادی روسیه به استرآباد و پیامدهای ناشی از آن در این ایالت (1328-1336 ه.ق / 1910-1918م)
مهاجرت اتباع عادی روسیه به استرآباد و پیامدهای ناشی از آن در این ایالت (1328-1336 ه.ق / 1910-1918م)

مینا معینی؛ علی اکبر جعفری

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 1-23

https://doi.org/10.48308/irhj.2024.104259

چکیده
    مهاجرت اتباع روسی به شمال ایران آغاز فصل جدیدی در روابط ایران و روسیه بود. مهم‌ترین علت این رویداد، تغییر سیاست روسیه در قبال مهاجرت‌ها و تبدیل آن به یک استراتژی در سیاست روسیه بود. در واقع دولت روسیه ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
تجارت خارجی در ایران ازقرن سوم تا آخر قرن پنجم هجری قمری
تجارت خارجی در ایران ازقرن سوم تا آخر قرن پنجم هجری قمری

محسن اقبالی؛ سیدعلاالدین شاهرخی؛ مجتبی گراوند

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 25-46

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.103487

چکیده
  پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که طی قرون سوم تا پنجم قمری حکومت‌های سامانی، غزنوی و آل بویه چه تأثیری بر تجارت خارجی سرزمین‌های تحت سلطۀ خود نهادند؟ روش گردآوری اطلاعات به شیوۀ اسنادی و کتابخانه‌ای ...  بیشتر
علمی - پژوهشی
زن ایده‌آل از منظر نشریۀ شکوفه (بررسی مقایسه‌ای نقش زنان در دوران پیشامشروطه و پس از آن)
زن ایده‌آل از منظر نشریۀ شکوفه (بررسی مقایسه‌ای نقش زنان در دوران پیشامشروطه و پس از آن)

مهدی رفعتی پناه مهرآبادی

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 45-68

https://doi.org/10.48308/irhj.2024.104260

چکیده
  با انقلاب مشروطه و گسترش فعالیت احزاب و مطبوعات، مقالات گوناگونی با هدف اصلاح جامعه انتشار یافتند. مسئلۀ زنان یکی از مهم­ترین موضوعات این مقالات بود، به نحوی که برخی از نشریات به صورت اختصاصی به آن ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
ورود مدارس نوین به بنادر خلیج‌فارس و نقش دول خارجی در آن: مطالعه پژوهی بندرلنگه ( از دوره‌ی ناصری تا آغاز پهلوی)
ورود مدارس نوین به بنادر خلیج‌فارس و نقش دول خارجی در آن: مطالعه پژوهی بندرلنگه ( از دوره‌ی ناصری تا آغاز پهلوی)

حبیب اله سعیدی نیا؛ سارا یارمهدوی

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 67-90

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.232035.1245

چکیده
  یکی از مهم‌ترین تحولات سیاسی ـ فرهنگی تاریخ اجتماعی ایران، شکل‌گیری مدارس نوین در دورۀ قاجار است، روندی سیال که در دورۀ ناصری آغاز شد و با ابداع الفبای صوتی، در دورۀ رویارویی سنت و مدرنیته، با گذر از ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی علل موجبات خاموشی‌های برق شهرتهران در سالهای پایانی حکومت پهلوی(چالش ها و راهکارها)
بررسی علل موجبات خاموشی‌های برق شهرتهران در سالهای پایانی حکومت پهلوی(چالش ها و راهکارها)

محسن پرویش؛ حسن اسدی

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 91-115

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.232189.1248

چکیده
        قطعی برق در ایران موضوع تازه­ای نیست. در سال­های پایانی حکومت پهلوی نیز خاموشی­های گسترده گریبان­گیر مردم شده بود. رشد بی­رویۀ جمعیت تهران در دهۀ 1350 و عدم ‌توسعۀ لازم در بخش ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
چالش حفظ بیضه اسلام در مشروطه ایران و عثمانی با تاکید بر رویکرد آقانجفی قوچانی
چالش حفظ بیضه اسلام در مشروطه ایران و عثمانی با تاکید بر رویکرد آقانجفی قوچانی

یوسف حیدرنژاد

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 117-133

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.232222.1249

چکیده
  در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی دو کشور ایران و عثمانی شاهد جنبش­های سیاسی ناشی از تزلزل همبستگی اجتماعی بودند. تزلزل همبستگی اجتماعی در جوامع ایران و عثمانی عمدتاً به دلیل تغییر شرایط ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تبیین ایدئولوژی و برنامه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جمعیت آزادی مردم ایران (بهمن 1331 تا اسفند 133۳)
تبیین ایدئولوژی و برنامه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جمعیت آزادی مردم ایران (بهمن 1331 تا اسفند 133۳)

سید هاشم آقاجری؛ مهدی زمانی

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 135-157

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.232480.1252

چکیده
       در پی باز شدن فضای سیاسی و فکری ایران در دهۀ بیست، احزاب مختلف با ایدئولوژی و برنامه­های متفاوت پدید آمدند. جمعیت آزادی مردم ایران یکی از این احزاب بود که مقارن با دورۀ نهضت ملی شدن صنعت ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مهاجرت بلوچ های ایرانی به شرق آفریقا: پارادایمی موفق از حفظ هویت و تاثیر و تاثر متقابل فرهنگی
مهاجرت بلوچ های ایرانی به شرق آفریقا: پارادایمی موفق از حفظ هویت و تاثیر و تاثر متقابل فرهنگی

امیربهرام عرب احمدی

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 159-182

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.232484.1253

چکیده
     این مقاله با بررسی چندوجهی دلایل و چگونگی مهاجرت تاریخی بلوچ­های ایرانی به شرق آفریقا، درصدد است تصویری کلی از وضعیت گذشته و حال ایرانیان مهاجر به شرق آفریقا و نحوۀ تطبیق آنها با محیط جدید ترسیم ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
معیشت دهقانی در گیلان از ۱۲۵۰ تا ۱۲۸۵ شمسی
معیشت دهقانی در گیلان از ۱۲۵۰ تا ۱۲۸۵ شمسی

سامان رحمانی؛ احمد خالقی دامغانی

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 183-206

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.232750.1254

چکیده
     هدف این نوشته بررسی وضع معیشت دهقانی و سطح درآمد کشاورزان گیلان از اواخر عصر ناصری تا مشروطه است. دلیل تمرکز بر وضعیت دهقانان گیلانی، ارزیابی احکام عمومی است که در آثار مختلف تاریخ اجتماعی دوران ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تاریخ بیداری زنان فارس: مطالعه موردی نخستین تجربه روزنامه‌نگاریِ زنان فارس در عصر پهلوی
تاریخ بیداری زنان فارس: مطالعه موردی نخستین تجربه روزنامه‌نگاریِ زنان فارس در عصر پهلوی

زیبا غفوری

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 207-223

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.232997.1259

چکیده
  پس از انقلاب مشروطه، به تأسی از زنان پایتخت، زنان سایر ایالات نیز قدم به عرصۀ فعالیت­های اجتماعی نهادند و به تأسیس مدارس و راه­اندازی انجمن­ها و روزنامه­ها پرداختند. زنان ایالت فارس و شهر بوشهر ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تحلیل چالش مشروعیت‌خواهی حکومت اشرف افغان
تحلیل چالش مشروعیت‌خواهی حکومت اشرف افغان

سیدمحمود سادات بیدگلی

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 225-246

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.233069.1261

چکیده
  حکومت صفوی از چنان مشروعیتی در میان مردم برخوردار بود که کمتر کسی فکر می‌کرد کسی جز دودمان صفوی بتواند بر ملک ایران حکمروایی کند. سایۀ سنگین حکومت صفوی تا سال‌ها بعد از انقراض آن هم گسترده بود. چنانکه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
دگرگونی در آداب و رسوم معاشرتی ایرانیان در دوره قاجار (مطالعه موردی؛ دست دادن به سبک جدید)
دگرگونی در آداب و رسوم معاشرتی ایرانیان در دوره قاجار (مطالعه موردی؛ دست دادن به سبک جدید)

رضا بیگدلو؛ زینب احمدوند

دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، صفحه 247-264

https://doi.org/10.48308/irhj.2023.233109.1262

چکیده
       ورود مدرنیته و فرهنگ نوین اروپایی به جامعۀ ایرانی در ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تأثیراتی بر جای گذاشت و این ساختارها را دستخوش تغییر و دگرگونی کرد. بخش بزرگی از این تغییرات در حوزه‌های ...  بیشتر