%0 Journal Article %T نهاد تظلمات در ایران عصر صفوی؛ از «دیوان عدل» تا «دیوان عدالت‌بنیان» %J مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران %I انتشارات دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-7357 %A قاسمی, حسین %A حسنی, عطاءالله %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 14 %N 1 %P 1-23 %! نهاد تظلمات در ایران عصر صفوی؛ از «دیوان عدل» تا «دیوان عدالت‌بنیان» %K صفویه %K نهاد تظلمات %K تظلم‌خواهی %K دیوان عدل %K دیوان عدالت‌بنیان %R 10.52547/irhj.14.1.1 %X رسیدگی به تظلم ­خواهی­ها به ­منظور برقراری عدالت در جامعه همواره یکی از مهم­ترین وظایف حکومت­ها در بسیاری از نقاط جهان و از جمله ایران بوده و هست. حکومت صفوی که سعی داشت برای قدرتمند شدن خود از همۀ ابزارهای ممکن استفاده کند، تصدی رسیدگی به تظلم ­خواهی­ها را نیز بر عهده گرفت. این تحقیق قصد دارد با رویکردی توصیفی­ـ تحلیلی، مبتنی بر روش تاریخی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، به این پرسش پاسخ دهد که روند رسیدگی به تظلم ­خواهی­ها در ایران عصر صفوی چگونه بود و نهاد عدل در طول حیات این حکومت چه تحولاتی را از سر گذراند؟ پاسخ به این پرسش ارتباط مستقیمی با استقرار و تثبیت تدریجی این حکومت دارد. به‌ نظر می­رسد رسیدگی به تظلم ­خواهی­ها در ابتدای عصر صفوی به دلیل بی­ثباتی ساختار حکومت اندک، پراکنده و کمتر ساخت­مند بود. در دورۀ شاه­ عباس یکم این نهاد راه تثبیت را در پیش گرفت و در دورۀ جانشینان او به نوعی تثبیت گردید و در قالب «دیوان عدالت­ بنیان» متبلور شد. %U https://irhj.sbu.ac.ir/article_101557_316c1fe8ca7aaaf42933e2eea8cf8188.pdf