%0 Journal Article %T نقش جادۀ ابریشم در پیوند نگارگری و تاریخ‌نگاری فارسی عصر ایلخانان %J مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران %I انتشارات دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-7357 %A ذوالقدر, علیرضا %A باستانی راد, حسن %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 14 %N 2 %P 263-289 %! نقش جادۀ ابریشم در پیوند نگارگری و تاریخ‌نگاری فارسی عصر ایلخانان %K تبارشناسی فرهنگی %K نگارگری %K کتابت %K تاریخ‌نگاری فارسی %K ایران‌زمین %K ایلخانان %R 10.52547/irhj.14.2.263 %X تعاملات فرهنگی و هنری هزاران سالۀ ایران و چین پس از سلجوقیان گسترش یافت و در عصر مغول ـ ایلخانی به صورت فزاینده‌ای برقرار شد. جاده‌ها در فرمانروایی واحدی درآمدند و صحرانوردان تحت تأثیر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها و فرهنگ‌های چین، آسیای مرکزی، ایران و قفقاز قرار گرفتند. از میان هنرهای گوناگون، نگارگری و کتاب‌آرایی در قلمرو سرزمین‌های اسلامی، از آن میان در گسترۀ فرهنگی ایران‌زمین از این روند تأثیر به‌سزایی یافت. از سدۀ هفتم قمری (14 م) و به ویژه در اواخر عصر ایلخانان، بین نگارگری و کتاب‌آرایی با حوزه‌های گوناگون علمی به‌ویژه تاریخ‌نگاری و ادبیات پیوند برقرار شد و در عصر تیموریان و صفویان به اوج رسید. برچیده‌شدن خلافت عباسی و موانع فرهنگی و سیاسی ناشی از آن، در آفرینش‌های هنری و پیوند هنر با تاریخ‌نگاری و ادبیات در مکتب نگارگری تبریز و دیگر مکاتب هنری ایرانی در این دوره تأثیر به سزایی داشته است. مولفه‌هایی مانند حکمرانی ایرانی، اندیشۀ ایرانشهری، فرۀ ایزدی، اساطیر ایرانی، تاریخ و میراث روایی ایرانیان، و تاریخ‌نگاری جهانی زمینه‌ساز مینیاتورها در متون گوناگون تاریخ‌نگاری، ادبی و علوم طبیعی شد. در این پژوهش بر پایۀ تبیین تاریخی و روش میان‌رشته‌ای بین تاریخ فرهنگی، تاریخ هنر و تاریخ‌نگاری، علت‌های موثر در کاربرد نگارگری در تاریخ‌نگاری و ادبیات عصر ایلخانی بررسی می‌شود.  %U https://irhj.sbu.ac.ir/article_102042_b3966044974ec5a83a2e60fd9fc2013f.pdf