%0 Journal Article %T شاه گُزینی در دورۀ ساسانیان؛ فرآیند شاه گُزینی در نامۀ تنسر به گُشنسپ %J مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران %I انتشارات دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-7357 %A جلیلیان, شهرام %D 2008 %\ 12/21/2008 %V 1 %N 1 %P 89-115 %! شاه گُزینی در دورۀ ساسانیان؛ فرآیند شاه گُزینی در نامۀ تنسر به گُشنسپ %K و در دورۀ ناتوانی آن خاندان %K و موبدان موبد %K دبیران مهشت و سپاهبد سپهبذان %K شاه‌گُزینی %K نامۀ تنسر %K خسرو انوشیروان %R %X با وجود پژوهش های گُسترده ای که دربارۀ تاریخ و فرهنگ ساسانیان انجام گرفته است، تا کنون تنها به گونه ای شتاب زده به شیوۀ شاه گُزینی در دستگاه پادشاهی ساسانیان اشاره شده و هنوز این موضوع تا اندازۀ زیادی ناشناخته و ابهام آلود مانده‌است. گزارش های تاریخی نشان می دهد که در دورۀ نیرومندی دستگاه پادشاهی ساسانی، پادشاهان پیش از مرگ خود شاهزاده ای را به عنوان ولیعهد تعیین می کرده اند، و در دورۀ ناتوانی آن خاندان، بزرگان و اشراف و هموندان خاندان های نژادۀ شاهنشاهی در گردهمآیی خود، به خواست خویش هموندی از تُخمۀ ساسانی را به تخت شهریاری می نشانده-اند. در نامۀ تنسر به گُشنسپ، شاه گُزینی ساسانی به شیوه ای دیگرگونه و ناهمخوان با گزارش‌های تاریخی دیگر بازتاب یافته‌است، و موبدان موبد، دبیران مهشت و سپاهبد سپهبذان، شاه گُزینان همیشگی دورۀ ساسانی خوانده شده اند. در این مقاله، کوشش خواهد شد که به جای «ساختگی» خواندن شیوۀ شاه گُزینی بازتاب یافته در نامۀ تنسر به گُشنسپ، پاسخی پذیرفتنی تر به این ناهمخوانی و ناسازگاری گزارش نامۀ تنسر با دیگر نوشته های تاریخی داده شود. واژگان کلیدی: ساسانیان، شاه‌گُزینی، نامۀ تنسر، خسرو انوشیروان. %U https://irhj.sbu.ac.ir/article_94215_2fadd63d9ee2d156191ee9d3c5fbb9e4.pdf