%0 Journal Article %T موقعیّت جغرافیایی جنگ هرمزدگان؛ جنوب یا شمال؟ %J مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران %I انتشارات دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-7357 %A جلیلیان, شهرام %D 2016 %\ 03/20/2016 %V 9 %N 1 %P 27-68 %! موقعیّت جغرافیایی جنگ هرمزدگان؛ جنوب یا شمال؟ %K ساسانیان %K اردشیر بابکان %K اردوان چهارم %K جنگ هرمزدگان %K خوزستان %K رامهرمزد %K ری %K مزدقان %R %X جنگ «هرمزدگان» در روز سی‌اُم مهر/ بیست و هشتم آوریل 224 م. یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌ها در تاریخ ایران و حتا تاریخ شرق باستان است. با مرگ اردوان چهارم/ 213-224 م، آخرین پادشاه پارتیان در این جنگ بود که هماورد جنگجوی او، اردشیر بابکان/ 224-240 م، بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیان، خود را «شاهنشاه» خواند و سپس با گشودن تختگاه پارتیان و جنگ‌هایی دیگر با خاندان‌های نژادة پارتی و بسیاری پادشاهان محلّی که در ایران پراکنده بودند، «شاهنشاه ایران» نامیده شد. جنگ هرمزدگان، آغاز نزدیک به پنج سده فرمانروایی ساسانیان در ایران، و هم نشانة آغاز دورة تازه‌ای از جنگ‌های ایرانیان و رومی‌ها بود. با وجود این، هنوز موقعیّت جغرافیایی دشت هرمزدگان/ هرمزجان/ هرمزدجان/ مزدجان که طبری و دیگران آن را آوردگاهِ جنگ اردوان چهارم و اردشیر بابکان خوانده‌اند، شناخته‌شده نیست و یا دست‌کم، دیدگاه‌های گوناگونی دربارة آن وجود دارد. در این جستار، براساس روش تاریخی، به مطالعه و نقد همة این انگاره‌ها دربارة موقعیّت جغرافیایی دشت هرمزدگان خواهیم پرداخته شد و یک نقطة جغرافیایی تازه به‌عنوان آوردگاه نبرد هرمزدگان پیشنهاد داده شد. %U https://irhj.sbu.ac.ir/article_95332_5bd1a2ecd92eb8b36876ac9de666d95a.pdf