TY - JOUR ID - 101553 TI - بررسی و تحلیل رویکرد تاریخ‌نگاری دورة صفویه در قبال حملات شاه‌ طهماسب به گرجستان JO - مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران JA - IRHJ LA - fa SN - 2008-7357 AU - مهمان نواز, محمود AD - گروه تاریخ- دانشکده علوم انسانی- دانشگاه یاسوج Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 14 IS - 1 SP - 45 EP - 64 KW - شاه‌ طهماسب KW - گرجستان KW - تاریخ‌نگاری KW - صفویه KW - روایت DO - 10.52547/irhj.14.1.45 N2 - گرجستان به­ عنوان سرزمینی مسیحی­نشین در دوران صفویه بسیار مورد توجه شاهان این سلسله بود. شاهان صفوی، به­ویژه شاه­ طهماسب، با هدف جهاد در راه خدا و کسب غنایم به این سرزمین حمله می­کردند. نوع و چگونگی بازتاب حملات شاه طهماسب در تاریخ­نگاری صفوی موضوعی است که این پژوهش درصدد پرداختن بدان است. پیش­فرض پژوهش این است که به سبب ماهیت مذهبی حکومت صفویان و به طور کلی جهان­بینی مذهبی حاکم بر این دوره، تاریخ­نگاری نیز تابع این شرایط بوده و حملات شاه ­طهماسب به گرجستان به­گونه­ای مذهبی روایت شده است. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر گردآوری اطلاعات از منابع تاریخی صورت گرفته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد مورخان صفوی در روایت حملات شاه­ طهماسب به گرجستان دو شیوه را دنبال کرده­اند: اول، بزرگ جلوه دادن موفقیت­های شاه ­طهماسب که استفاده از تعابیر حماسی در روایت­ها پیرو همین رویکرد بوده است. دوم، توجیه قتل و غارت­های روی­داده در این حملات، با بهره­گیری از استدلال­هایی چون مشرک و کافر معرفی نمودن گرجیان که طبیعتاً در چنین حالتی کشتار و غارت آنان نیز مشروع می­شد، دفاع شاهِ صفوی از مرزهای اسلام و ترویج اسلام که وظیفة هر حاکم مسلمانی بود، و تقدیرگرایی به این معنا که چنین سرنوشتی برای گرجیان از ازل رقم خورده است و راه گریزی از آن نیست. UR - https://irhj.sbu.ac.ir/article_101553.html L1 - https://irhj.sbu.ac.ir/article_101553_db64a82839eaacf4cb412d93fc3b5367.pdf ER -