TY - JOUR ID - 102787 TI - جنبش دهقانان ماکو در انقلاب مشروطه: علل و پیامدها JO - مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران JA - IRHJ LA - fa SN - 2008-7357 AU - آقازاده, جعفر AD - گروه تاریخ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 15 IS - 2 SP - 201 EP - 221 KW - ماکو KW - انقلاب مشروطه KW - جنبش دهقانی KW - مناسبات ارباب-رعیتی KW - اقبال‌السلطنۀ ماکویی DO - 10.52547/irhj.15.2.201 N2 - با پیروزی انقلاب مشروطه و تأسیس انجمن­های ایالتی و ولایتی، مشروطه‌خواهان تبلیغات وسیعی با محوریت مبارزه با استبداد و پایان دادن به مناسبات ارباب ـ رعیتی در میان دهقانان ماکو انجام دادند. این اقدامات مؤثر واقع شد و جنبش بزرگی علیه مالکان و خوانین در روستاهای ماکو شکل گرفت. مقالۀ پیش رو بر محور این دو سؤال تدوین گردیده است که علل و زمینه‌های شکل‌گیری این جنبش چه بود؟ و چه تبعات و پیامدهایی داشت؟ با استفاده از داده‌های نشریات، اسناد و مدارک آرشیوی و کتب تاریخی، با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی، به این پرسش‌ها پاسخ داده خواهد شد. دستاورد این پژوهش نشان می‌دهد که مناسبات ناعادلانۀ ارباب ـ رعیتی در ماکو و تسلط خوانین بیات بر زندگی دهقانان، در کنار تبلیغات گستردۀ مشروطه‌خواهان در میان روستاییان، از عوامل مهم شکل‌گیری این جنبش بود. مصادرۀ املاک خوانین، تأسیس انجمن‌های روستایی و اخراج اقبال‌السلطنه از ماکو از مهم­ترین پیامدهای این حرکت بود. همچنین اگرچه مشروطه‌خواهان ایالت آذربایجان محرک این جنبش بودند، در ادامۀ کار هیچ حمایتی از دهقانان ماکو نکردند و اقبال‌السلطنه با حمایت گستردۀ مستبدین جنبش دهقانان ماکو را به­شدت سرکوب و نظام ارباب ـ رعیتی را با شدت بیشتر در روستاها برقرار کرد. UR - https://irhj.sbu.ac.ir/article_102787.html L1 - https://irhj.sbu.ac.ir/article_102787_8e03df775779f1fd498b4a03d496972e.pdf ER -