TY - JOUR ID - 102794 TI - گونه‌شناسی تحلیلی تفریحات سلطنتی سلجوقیان ایران (431 – 590 ق/1040 – 1194 م) JO - مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران JA - IRHJ LA - fa SN - 2008-7357 AU - حیدری, سلیمان AU - دریکوندی, رضا AD - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز، شیراز، ایران AD - دانش آموختۀ دکتری ایران دورۀ اسلامی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 15 IS - 2 SP - 65 EP - 82 KW - سلجوقیان ایران KW - شکار KW - شطرنج KW - تیراندازی KW - چوگان KW - تفریحات DO - 10.52547/irhj.15.2.65 N2 - سلجوقیان به­عنوان بنیانگذارانِ یکی از دیرپاترین و تأثیرگذارترین دودمان­های تاریخ میانۀ ایران، تا قبل از دستیابی به قدرت، در قامت جنگاوران قبیله­ای، تحت سیطرۀ حکومت­های غالباً ترک­تبار بودند. آنان در این دوره نه­تنها با برخی از گونه­های تفریحی که نزد ترکان مرسوم بود، آشنایی داشتند، بلکه متناسب با نوع این تفریحات و وضعیت خود، برخی از این سرگرمی­ها را نیز انجام می­دادند. قدرت­یابی این قوم در ایران، شرایط مناسبی را برای بهره­مندی آنان از مزیت­های قدرت همچون کامرانی و خوشگذرانی فراهم کرد. پژوهش پیش­ رو تلاش دارد، با استفاده از روش تاریخی، به شناسایی و تحلیل تفریحات سلطنتی این عصر بپردازد. دستاوردهای تحقیق نشان می­دهد سران سلجوقی و سایر وابستگان به دربار این حکومت، با اتکا به سه مؤلفۀ قدرت، ثروت و فرهنگ غنی ایرانی ـ اسلامی، به تلفیق گونه­های تفریحی سابق با تفریحات رایج در ایران پرداختند و از تمام ظرفیت­های تفریحاتی همچون شکار، طنزپردازی، سیر و سیاحت، اسب­دوانی، چوگان و شطرنج به­منظور نشاط­افزایی و شادی­آفرینی بهره بردند. میزان استقبال آنان از این تفریحات تحت تأثیر مؤلفه­هایی مانند علایق شخصی، ثبات یا ناپایداری دورۀ حکمرانی، ماهیت گونه­های تفریحی و مطابقت یا مغایرت این گونه­ها با عرف جامعه و احکام اسلام بود.  UR - https://irhj.sbu.ac.ir/article_102794.html L1 - https://irhj.sbu.ac.ir/article_102794_f60dd5c44327d32385b9b9f3352f59ae.pdf ER -