TY - JOUR ID - 103187 TI - جایگاه حرفۀ "طراحی لباس" از نظر رستۀ شغلی و نحوۀ شکل‌گیری در تاریخ اجتماعی ایران دوره اسلامی JO - مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران JA - IRHJ LA - fa SN - 2008-7357 AU - نایفی, صدیقه AD - استادیار گروه هنر، دانشکدۀ‌ هنر و علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران. Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 16 IS - 1 SP - 35 EP - 55 KW - تاریخ اجتماعی ایران KW - طراحی لباس KW - خیاطی KW - مد KW - مشاغل KW - اصناف DO - 10.48308/irhj.2023.103187 N2 - تأمل در مفهوم طراحی لباس بیانگر ارتباط نزدیک آن با مقولۀ مد و تمایز این حرفه از خیاطی است. گرچه اسناد گسترده و معتبری از تاریخ لباس در ایران وجود دارد، دربارۀ جایگاه حرفۀ طراحی لباس و نحوۀ شکل­گیری آن در تاریخ اجتماعی ایران تحقیقات و اطلاعات دقیقی در دست نیست. پژوهش پیش رو با محوریت مسئلۀ چیستی جایگاه و رستۀ شغلی طراحی لباس و چگونگی شکل­گیری آن در میان سایر حرف و مشاغل در تاریخ اجتماعی ایران قصد دارد وضعیت مبهم پیشینۀ آن را روشن سازد. پاسخ به پرسش­های پژوهش با جست­وجو در منابع تاریخی به ­روش توصیفی ـ تحلیلی همراه با گردآوری داده­ها به ­شیوۀ اسنادی انجام شده ­است. یافته­ها فرضیۀ وجود نشانه­هایی جدی از مراحل فرایند طراحی لباس را در میان فعالیت­های خیاطان ایرانی و نیز سایر افراد و مشاغل مرتبط با این حرفه نظیر ناظران صنفی، نقاشان و درباریان رد می­کنند. از بررسی اسناد تاریخی معلوم می­شود ارتباط با غرب در دورۀ دوم قاجار و تغییر سلیقۀ دربار، حضور خیاطان اروپایی و تأسیس مدارس غربی در شکل­گیری و ترویج این مهارت به­عنوان حرفه­ای جدید در ایران مؤثر بوده است. همچنین یافته­ها حاکی از تبحر ایرانیان در حرفۀ خیاطی است و از سوی دیگر بیانگر بی­علاقگی ایشان به عنصر اصلی سازندۀ طراحی لباس، یعنی مد و تغییرات مکرر در طرح لباس­ها، در پیش از دورۀ دوم قاجار است. UR - https://irhj.sbu.ac.ir/article_103187.html L1 - https://irhj.sbu.ac.ir/article_103187_0d83f4801b8a0d8f1badee3c4338f52f.pdf ER -