TY - JOUR ID - 94645 TI - تاریخ تحولات قراردادها در صنعت نفت ایران (با تأکید بر 1353ـ1333) JO - مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران JA - IRHJ LA - fa SN - 2008-7357 AU - شکوهی, محمدرضا AU - نادران, الیاس AD - دکتری اقتصاد از دانشگاه تهران AD - دانشیار دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه تهران Y1 - 2011 PY - 2011 VL - 4 IS - 1 SP - 77 EP - 110 KW - ایران KW - تاریخ KW - نفت KW - شرکت ملی نفت ایران KW - قرارداد KW - امتیاز KW - مشارکت KW - خدمت (پیمانکاری) KW - بیع متقابل DO - N2 - تاریخ تحول قراردادهای نفتی ایران از قراردادهای امتیازی به سمت مشارکتی و سپس خدمتی از ابتدا تا انقلاب سال 1357 به همراه تحلیل‌های مربوط آن، در مقالۀ حاضر به رشته تحریر درآمده است. بررسی این سیر تحول به ارتقاء دانش از موضوع مهم قراردادهای نفتی برای انعقاد کارآمد‌تر قراردادهای کنونی کمک می‌کند. در حقیقت می‌توان نتیجه گرفت آنچه امروزه در انعقاد قراردادهای نفتی ایران رخ می‌دهد چیزی چندان فراتر از بستر تاریخی آن، یعنی تحولات پیش از انقلاب نیست که این به مانند هر پدیدۀ تاریخی وابستگی به مسیر را نشان می‌دهد. در این راستا باید به دورۀ بیست سالۀ مهم 1353 ـ 1333 اشاره داشت. در دورۀ مذکور هستۀ اصلی تاریخ تحولات قراردادهای نفتی دنیا، به پیش‌قراولی نسبی ایران، از پایان قراردادهای امتیازی به سمت قراردادهای مشارکتی و سپس انعقاد قراردادهای خدمتی شکل گرفت. برخلاف عمده نوشتارهای عمومی تاریخی مرتبط با مسألۀ نفت، در مقالۀ حاضر سعی شده تا وقایع و تحولات مربوطه بیشتر با رویکرد تخصصی و از زاویه دید تاریخی، اقتصادی و حقوقی بررسی و همچنین تحلیل‌های لازم نیز ارائه گردند. نتایج بررسی تاریخی مقاله نشان می‌دهد که الگوی قراردادهای نفتی در بستر زمان و در پاسخ به شرایط رفته‌رفته کامل‌تر شده و ایران نقش زیادی را در این تحول در دنیا ایفا کرده است امری که لازم است از این به بعد نیز تداوم یابد. UR - https://irhj.sbu.ac.ir/article_94645.html L1 - https://irhj.sbu.ac.ir/article_94645_fd657f90e8645ec8ed27e7254138f537.pdf ER -