دوره 16 (1402)
دوره 15 (1401)
دوره 14 (1400)
دوره 13 (1399)
دوره 12 (1398)
دوره 11 (1397)
دوره 10 (1396)
دوره 9 (1395)
دوره 8 (1394)
دوره 7 (1393)
دوره 6 (1392)
دوره 5 (1391)
دوره 4 (1390)
دوره 3 (1389)
دوره 2 (1388)
دوره 1 (1387)
تعداد مقالات: 262
حسن همکاری و توانایی حرفه‌ای در شرایط بحرانی: بررسی منشور مورخ صفر 1332 آستانة رضویه
دوره 8، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 81-102
چکیده
چند سال پس از مشروطه و تصویب قوانین جدید ازجمله قانون اوقاف، آستانۀ رضویه وموقوفات آن زیر نظر وزارت معارف و اوقاف قرار گرفت. هنوز ناصرالملک نایب‌السلطنۀ احمدشاه بودکه قوای روس در 11 ربیع الثانی 1330 هـ. ... بیشتر
زمینه‌ها و عوامل شکل گیری و توسعه قدرت نظامی خوارزمشاهیان
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 87-106
چکیده
خوارزمشاهیان خاستگاه غلامی و نظامی داشتند. استقرار آنان در خوارزم زمینه توسعه‌طلبی سیاسی آنان را فراهم آورد؛ این توسعه‌طلبی بدون اتکا به توان نظامی مناسب و پویایی آن، و اتخاذ تدابیر سیاسی و نظامی میسر ... بیشتر
رویکرد مستشارالدوله به نظام مشروطۀ غرب
دوره 2، شماره 3 ، اسفند 1388، ، صفحه 47-72
چکیده
علل تحول فکری میرزا یوسف‌خان مستشارالدوله، ماهیت قوانین مورد نظر او و مبانی نظری آن‌ها در رویکرد به نظام مشروطۀ غربی، مسألۀ مشکلۀ تحقیق حاضر است که با روش تاریخی و با استفاده از منابع اصلی به تحلیل آن ... بیشتر
قیام عشایر جنوب در اشعار و سروده‌های محلی (1343 – 1341)
دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 53-82
چکیده
قیام مسلحانه و عمومی عشایر سرخی، قشقایی، بویراحمد و ممسنی در سال‌های نخستین دهۀ 1340 شمسی با سرکوب نیروهای دولتی مواجه گشت. از جمله واکنش‌های عشایر به اقدامات سرکوبگرانه حکومتی، مبارزۀ فرهنگی و انعکاس ... بیشتر
اهداف و کارکردهای کنسولگریهای انگلیس در کرمان و سیستان(1333-1312ﻫ.ق)
دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 55-87
چکیده
منطقه جنوب شرقی ایران صحنه رقابتهای روس و انگلیس در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود. قصد روسیه تحت فشار گذاشتن بریتانیا با هدف نزدیک شدن به هند و قصد انگلیس به وجود آوردن منطقه حائل و سد دفاعی برای محافظت ... بیشتر
کلاه تَرک از آغاز تا صفویان
دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 57-74
چکیده
کلاه ترک یا تاج صوفیانه، در نزد متصوفه جایگاه و کارکرد خاصی دارد. در شکل و مفهومِ «تاج» یا «کلاه ترک» از قرن‌های اولیة اسلامی تا زمان تأسیس سلسلۀ صفوی تغییر و تحولی اساسی صورت گرفته‌است. هدف ... بیشتر
جایگاه امپراتوری طرابوزان و امیرنشــین قرامــان در روابط آق قویونلوها و عثمانی در زمان حسن بیگ آق قویونلو
دوره 12، شماره 2 ، آذر 1398، ، صفحه 57-70
چکیده
دو امپراتوری طرابوزان و امیرنشــین قرامان، در منطقه آناتولی، به لحاظ سیاســی و اقتصادی تأثیر بسزایی در مناسبات و سیاست خارجیحکومتهای آق قویونلو و عثمانی داشتند. سیاست توسعه طلبی ارضی و دستیابی به شاهراههای ... بیشتر
علل مهاجرت نیروی کار ایرانی به قفقاز (نیمه دوم قرن سیزدهم قمری/نوزدهم میلادی)
دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 57-77
چکیده
یکی از مسائلی که حکومت قاجاریه با آن مواجه شد، مهاجرت تودههای مردم بود؛ مهاجرتی که از 1266ق/ 1850م، و به نسبتی گستردهتر از 1286ق/ 1870م، از ایالات مختلف به خارج از ایران بهخصوص نواحی جنوب قفقاز اتفاق افتاد، ... بیشتر
واژه‌شناسی تاریخی دِه و روستا در ایران
دوره 1، شماره 1 ، دی 1387، ، صفحه 65-88
چکیده
دِه در ایران پیشینه‌ای کهن دارد و همین پیشینه باعث شده‌است که واژه‌ها و مفاهیم در ارتباط با آن، در تاریخ و فرهنگ ایران، گوناگون و گسترده باشد. پژوهش در انواع، معنا، و گستردگی این واژگان برای شناخت بنیادی ... بیشتر
ریشه‌های ایرانی ـ گنوسی باورهای فرجام‌شناسانة کیش مانوی
دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 65-80
چکیده
واکاوی ریشه های باورهای کیش مانوی همواره از مهمترین مباحث مورد علاقة محققان این کیش کهن و پرابهام باستانی بوده است. بخش عمدهای از این ابهام ناشی از کمبود دسترسی به منابع دست اول این کیش است و بخش ... بیشتر
گونه‌شناسی تحلیلی تفریحات سلطنتی سلجوقیان ایران (431 – 590 ق/1040 – 1194 م)
دوره 15، شماره 2 ، مهر 1401، ، صفحه 65-82
چکیده
سلجوقیان بهعنوان بنیانگذارانِ یکی از دیرپاترین و تأثیرگذارترین دودمانهای تاریخ میانۀ ایران، تا قبل از دستیابی به قدرت، در قامت جنگاوران قبیلهای، تحت سیطرۀ حکومتهای غالباً ترکتبار بودند. ... بیشتر
واکاوی مرگ بنیان‌گذار سلسله هخامنشی
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 67-84
چکیده
هرودت در سده‌ی پنجم پیش از میلاد و تنها به فاصله‌ی تقریبی صد سال از مرگ کورش بزرگ به ما گوشزد می‌کند که در مورد مرگ این پادشاه روایات فراوان و گوناگونی وجود دارد. در واقع، احتمالاً تعداد روایاتی که در ... بیشتر
منغول و مغول ؛ بررسی تاریخی ضبط یک نام در تاریخ سیستان
دوره 10، شماره 2 ، آبان 1396، ، صفحه 69-78
چکیده
در کتاب تاریخ سیستان برای نامیدن مهاجمان تورانی به سیستان دو نام »منغول« و »مغول« به کار رفته است. مرحوم ملک الشعرای بهار، مصحح کتاب، در حاشیه آوردهاند که واژۀ «منغول» را منابع اروپایی نقل میکنند، اما ... بیشتر
مذاکرات نفت ایران و انگلیس و تجدید نظر در قرارداد دارسی در دوره رضاشاه
دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 71-100
چکیده
نفت از جمله مسائل مهم بین ایران و انگلستان در دوره رضاشاه بود. دولت انگلستان قصد داشت مدت زمان قرارداد دارسی را به مدت شصت سال دیگر تمدید کند و دولت ایران نیز برای تأمین هزینه‌های نوسازی خود، نیاز شدیدی ... بیشتر
پیامدهای جنگ جهانی دوم بر سیاست صنعتی‌سازی در ایران
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 71-92
چکیده
جنگ جهانی دوم که در پی یک سلسله مناقشات سیاسی اروپایی در سال 1939 میلادی آغاز شد، پیامدهای سیاسی و اقتصادی متعددی در ایران داشت. در نتیجۀ چنین وضعیتی بود که پروژه صنعتی‌سازی در ایران عصر رضاشاه نیز به ... بیشتر
راهبرد نظامی سلطه اعراب بر فرارود در ایران شرقی (96 ـ 86 قمری)
دوره 3، شماره 3 ، شهریور 1389، ، صفحه 71-96
چکیده
از سال 31 قمری که نخستین مهاجمان عرب وارد خراسان شدند تا سال 86 قمری که قتیبه بن مسلم باهلی از طرف حجاج بن یوسف ثقفی عامل خراسان گردید، هر چند اعراب بر تمامی خراسان تسلط یافته بودند، ولی در فراسوی جیحون ... بیشتر
توالی سندنویسی روی یک ورق در تهران دورة قاجار: بررسی موردی وقف‌نامه‌های 1295 و 1298 هـ.ق حاجی عبدالله تاجر بلورفروش
دوره 9، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 71-85
چکیده
متون داستانی و مطبوعاتی را با سرعت می‌خوانیم، اما آیا محقق و فهرست‌نگار مجاز است اسناد و مدارک دست‌نویس را سریع بخواند و ثبت نماید؟ در این‌جا با تمرکز روی وقف‌نامه‌ای از تهران که در تاریخ‌های 1295 ... بیشتر
خودای‌نامگ در بندهشن (گزارش تاریخ ساسانیان در بندهشن)
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 71-111
چکیده
متن‌های زردشتی فارسی میانه که پس از واژگونی شاهنشاهی ساسانیان و در سدة سوم هجری/ نهم میلادی، بر بنیاد ترجمه‌ها و تفسیرهای اوستای روزگار ساسانیان تدوین و گردآوری شده‌اند، برای شناخت دین، فرهنگ و تاریخ ... بیشتر
تأثیرپذیری و نقد ابن‌خلدون از مسعودی
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 73-100
چکیده
مقدمۀ ابن‌خلدون دربردارندۀ آراء و اندیشه‌های عمیق و افکار ابتکاری و نبوغ‌آمیز است. اما چون ابن‌خلدون مقدمه را بر اساس واقعیات سامان داد، در تحلیل و بررسی‌های خود از آراء و بینش‌های پیشینیان، بی‌نیاز ... بیشتر
میراث فرهنگی زیدیان ایران و انتقال آن به یمن
دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 73-102
چکیده
مهاجرت عالمان زیدی به ایران در میانۀ قرن سوم قمری و تأسیس حکومت زیدیه در نواحی دریای خزر هر چند عمری کوتاه داشت، اما از حیث فرهنگی به علت وجود مراکز و جوامع زیدی در آن نواحی و برخی شهرهای خراسان، تا چندین ... بیشتر
ایلچیان قراختایی در دربار خوارزمشاهیان؛ زمینههای تأسیس سلسلۀ قراختاییان کرمان
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 73-102
چکیده
از اوایل قرن ششم قمری ) 12 م( برخی از بازماندگان امپراتوری لیائو که در چین از قوم مهاجم جورچن یا جورجت شکست خورده بودند به سمت نواحی غربی گریختند و به زودی توانستند به رهبری فردی با نام یلوتاشه یک امپراتوری ... بیشتر
سیطرة رمانس‌گونگی بر تاریخ‌نگاری؛ گزارش یک پژوهش تجربی در باب فرم زبان
دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 73-102
چکیده
نوشتار حاضر گزارشی است از مسئله، روش مطالعه، مفاهیم بنیادین و نتایج قابل استخراج از پژوهشی در باب فرم زبانیِ مسلط بر متون تاریخ‌نگاری. این مطالعة فرمالیستی تنوع انکارناپذیر متون تاریخ‌نگارانه ... بیشتر
لباس متحدالشکل: بازنمایی قدرت و مدرنیته (دوران پهلوی اول)
دوره 10، شماره 3 ، بهمن 1396، ، صفحه 76-103
چکیده
هدف: دولت پهلوی اول، به موازات تأسیس نهادهای نظامی، اداری، و آموزشی مدرن، نظام پوشاک متحدالشکل (یونیفُرم) را در ابعاد گسترده برای مردان و تا حدودی زنان، در ایران اعمال کرد. این نظام پوشاک بازنمودِ سلطه‌ی ... بیشتر
تاریخ تحولات قراردادها در صنعت نفت ایران (با تأکید بر 1353ـ1333)
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 77-110
چکیده
تاریخ تحول قراردادهای نفتی ایران از قراردادهای امتیازی به سمت مشارکتی و سپس خدمتی از ابتدا تا انقلاب سال 1357 به همراه تحلیل‌های مربوط آن، در مقالۀ حاضر به رشته تحریر درآمده است. بررسی این سیر تحول به ارتقاء ... بیشتر
نقش اسواران و فرزندان آنان در دورۀ اسلامی
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 77-98