ظهور و گسترش شیخیه در کرمان در دورۀ قاجار

نوع مقاله : مروری

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی وا حد سیرجان

چکیده

گسترش شیخیه در کرمان، متأثر از عوامل متعددی بود که این پژوهش در پی بررسی آن عوامل و عملکرد شیخیه در این شهر است. بررسی داده‌های تاریخی بر اساس روش تحلیلی در تحقیق تاریخی نشان می‌دهد که عوامل چندی با دامنۀ تأثیرگذاری متفاوت در این جریان تأثیر داشته‌اند: آشفتگی اوضاع اجتماعی ـ فرهنگی و از آن جمله وضعیت عقیدتی و فکری در کرمان، نبود حوزۀ علمی و فقاهتی قوی در این شهر، همسایگی ولایت کرمان به یزد که اقامتگاه شیخ احمد احسایی بود، دلبستگی حکمران کرمان، ابراهیم‌خان ظهیرالدوله به علمایی چون به شیخ احسایی، گروش پسر او حاج محمد کریم‌خان به شیخ تا آنجا که از سید کاظم رشتی، دومین رهبر شیخیه، اجازه‌نامه دریافت کرد، و... از عوامل مهم گسترش شیخیه در کرمان است. استفادۀ حاج محمد کریم‌خان از پشتوانه‌های مادی و معنوی در کرمان و کوشش وی و جانشینانش در برگزاری مجالس وعظ، سخنرانی در مسجد و تدریس در مدرسه ابراهیمیه و تألیف کتب و رسائل مستقل دربارۀ فقه و کلام شیخی به انسجام عقیدتی و اجتماعیِ این فرقۀ مذهبی کمک فراوانی کردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

EMERGENCE AND DEVELOPING OF KERMAN'S SHEYKHID IN QAJAR PERIOD

چکیده [English]

A variety of facts played role in expansion of Sheikhie in Kerman and this study tries to consider those facts and functions of Sheikhie in this city. study of historical facts, based on historical research method, shows social and cultural disturbance, especially in opinionative situation of Kerman, lack of strong canonic and scientific circle, Kerman's vicinity to Yazd Province - which was Sheikh Ehsai's residence, Inclination of Ebrahim Khan Zahiroldole, Kerman's ruler, to Sheikh Ehsai, Haj Mohammad Karin Khan's (His son) tendency to Ehsai and receiving permition From Seyyed Kazem Rashti, are most important facts of this expansion. Also Haj Mohamman Karim Khan's use of Material and spiritual backings Kerman and His and His Succecors acts in carrying Preach sermonies, speaches in Mosques, Teaching in Ebrahimieh school, and compilation of books and epistles on Sheikhi canon Helped with This sect's social and opinionative cohesion.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kerman
  • Sheykhid
  • Ibrahimkhan Zahir - aldoleh
  • Sheikh Ahmad Ehsaii
  • Haj Mohammad Karimkhan’s
  • Endowment
  • Ibrahimiy’s School