نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین.
چکیده
از روزگاران نزدیک به انقلاب مشروطیت، کنشگران سیاسی ایرانی در استانبول با جنبش ضد استبدادی در ایران پیوند داشتند. اما در این میان این پیوند بیش از همه در یاری ایرانیان مقیم استانبول با جنبش مقاومت تبریز برای بازگرداندن نظم مشروطهگی و پایان دادن به عصر «خرده خودکامگی» محمدعلی شاه نمودار شد. با آغاز مقاومت مجاهدان به رهبری ستارخان کوشندگان سیاسی ایرانی در بیرون مرزهای ایران از پراکندگی و بی کنشی بیرون آمده و به تکاپو و جنبش برآمدند. ایرانیان مقیم استانبول و مشروطه خواهان تبعیدی در چارچوب «انجمن سعادت ایرانیان» به دنبال یاری رساندن به مجاهدان تبریز برآمدند. آنان در عمل به نماینده جنبش مقاومت در خارج از کشور بدل شدند. هواداران جنبش مقاومت در استانبول در کنار یاری های مالی، اخبار پایداری ها و پیرزوی های مجاهدان را در برابر جبهه متحد استبداد و در تبریز به کشورهای اروپایی و نیز به عتبات عالیات گزارش می دادند. آنان درپیوند با رهبری مذهبی برون مرزی انقلاب در عتبات به حمایت معنوی رهبران مذهبی از جنبش مقاومت دامن می زدند. ستارخان بارها به زبان آورده بود که مقاومتش بر بنیاد فتوای علمای عتبات در حمایت از مشروطیت استوار یافته است. جنبش مقاومت تبریز نیز انجمن سعادت ایرانیان را به عنوان سخنگوی خود در بیرون مرزها پذیرفته بود و برخی خواسته ها و ضرروت های نیازمند پیگیری در عرصه بیرونی را از آنان انتظار داشت. انقلاب 1908 ترکان جوان، نیز زمینه مناسبی برای کنشگری ایرانیان هوادر جنبش مقاومت ایجاد کرده بود. نوشتار حاضر بر این فرض اساسی استوار است که کوشش های ایرانیان مقیم استانبول در بازتاب جهانی جنبش مجاهدان تبریز به رهبری ستارخان و تدارک حمایت های مالی ـ تبلیغی آن جنبش نقشی درخور داشته. آنان بر بنیاد همین تلاشها بود که حمایت انگلستان و روسیه از استبداد محمدعلی شاه را در افکار عمومی جهان آن روزگار بی اعتبار ساختند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Persian residents of Istanbul and Tabriz resistance movement under Sattar khan leader 's
نویسنده [English]
- Hojjat fallah
Assistant Professor, Department of History, Imam Khomeini International University.
چکیده [English]
From the days near to constitutional Revolution the Iranian political activists in Istanbul related too with movement of against despotism in Iran.
But the relation appeared more in cooperation of the Persian residents of Istanbul With Tabriz resistance movement for the restoration of the constitutional the biginning of Mojahedin force resistance under Sattar Khan commander, the Iranian political activists abroad come out from passive and energeticted. The persion residents of Istanbul had cooperated to Tabriz Mojahedin through the anjomane saadat. The anjomane saadat become representative of resistance movement in abroad. The anjomane saadat has notified combats and victories of Mojahedin to European countries and hole cities in Iraq also the helped financial aides. as well as The encouragement the Iranian religious leader in Iraq that issued fatwas against the shah and to support Mojahedin sattar khan repeated the his resistance based on the olama fatwas to support constitutionalism. Tabriz resistance movement also expected from the Anjomane Saadat that supply some his needs and necessities. In reality, the Anjomane Saadat was spokesman of resistance movement in abroad.The revolution of 1908 in ottoman empire paved the way for the Persian supporters of Tabriz resistance. This study based on hypotheses that struggles of the Persian residents of Istanbul played important role in support mojahedin movement under Sattar khan leader 's for world reflect and financial aides also they disappeared Britain and Russian aids from mohammad Ali shah in world public opinion.
کلیدواژه‌ها [English]
- Tabriz resistance movement
- Sattar khan
- the Persian residents of Istanbul
- the Anjomane Saadat
- the Iranian religious leader in Najaf
)