Journal of history of Iran)

Document Type : Research Paper

Author

Department of History, Faculty of Social science, University of Mohaghegh Ardabili. Ardabil. Iran.

Abstract

With the victory of the constitutional revolution the constitutionalists did extensive propaganda among Maku villagers to draw them to their side. This propaganda, which was centered on the end of lord-serf relations, became effective and a big rebellion was formed in the Maku villages against the owners and landlords. The following article is based on these two questions: firstly, what were the causes and grounds for the formation of this movement? Secondly: What were the consequences of this movement? By using the data of publications, archival documents and historical books, and with descriptive-analytical method, the main topics of the article will be discussed. The result of this research shows that the unfair lord-serf relations in Maku and the dominance of the Bayat poets over the lives of the peasants, along with the widespread propaganda of the constitutionalists among the villagers, were important factors in the formation of this movement. The confiscation of Khanin's properties, the establishment of village associations and the expulsion of Iqbal al-Saltaneh from Maku were among the most important consequences of this movement. Also, although the constitutionalists of the state of Azerbaijan were the driving force of this movement, they did not provide any support to the Mako peasants in the continuation of the work, and this caused Iqbal al-Saltaneh to severely suppress the Mako peasant movement with the broad support of the autocrats, and the lord-serf system in the villages more severely. established

Keywords

Main Subjects

 
 
کتابنامه
 
آرشیو سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، شماره ردیف 293004194، محل در آرشیو 608غ2ب الف 1؛ شماره ردیف 240015570، محل در آرشیو 510گ4 الف الف 1: 5-4؛ 21577/296، برگ 1-2 ؛ 21685/296، برگ 1؛ شماره ردیف 2930002484، محل در آرشیو 430ظ 5ب آ 1: 9-3؛ شماره ردیف 296000092، محل در آرشیو 192 الف 1 الف ز، برگ3؛ شماره ردیف 293003044، محل در آرشیو 24635ب الف 1؛ شماره ردیف 240003647، محل در آرشیو 405ج 2 الف الف 1.
اعتمادالسلطنه، محمد حسن. صدر التواریخ، به کوشش محمد مشیری، تهران: روزبهان، 1357.
افتخاری بیات، حسینقلی. تاریخ ماکو، به کوشش حسین احمدی، تهران: شیرازه، 1381.
افشار، ایرج. خاطرات و اسناد مستشار الدوله صادق، چاپ اول، تهران: فردوسی، 1362.
امین‌الشرع خویی، میرزا ابوالقاسم ‌بن ‌اسدالله. تاریخ خوی، نسخۀ خطی، قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی، شماره مسلسل 8530، بی‌تا.
انجمن، س 1، ش 98، 1 جمادی­الاول 1325؛ س 1، ش 139، 15 رمضان 1325؛ س 1، ش 103، 11 جمادی­الاول 1325؛ س 1، ش 124، 16 رجب 1325؛ س 1، ش 147، 28 شعبان 1325؛ س 1، ش 112، 13 جمادی­الثانی 1325؛ س 1، ش 147، 28 شعبان 1325؛ س 1، ش 70، 12 ربیع­الاول 1325؛ س 1، ش 86، 12 ربیع­الثانی 1325؛ س 1، ش 73، 20 ربیع­الاول 1325؛ س 1، ش 60، 13 صفر 1325؛ س 1، ش 63، 22 صفر 1325؛ س 1، ش 74، 21 ربیع­الاول 1325؛ س 1، ش 65، 29 صفر 1325؛ س 1، ش 77، 78، 21 ربیع­الاول 1325؛ س 1، ش 76، 25 ربیع­الاول 1325.
ایروانی، محمدآقا. «تاریخ مشروطۀ ایران»، در دو رساله از انقلاب مشروطیت ایران، به کوشش عبدالحسین زرین‌کوب و روزبه زرین‌کوب، تهران: سازمان اسناد ملی ایران، 1380.
بشیری، احمد. کتاب آبی (گزارش­های محرمانۀ وزارت امور خارجۀ انگلیس دربارۀ انقلاب مشروطۀ ایران)، تهران: نشر نو، 1363.
ترکمان، اسکندربیگ. تاریخ عالم­آرای عباسی، به کوشش ایرج افشار، ج 2، تهران: امیرکبیر، 1387.
تقی‌زاده، حسن. زندگی طوفانی: خاطرات سید حسن تقی­زاده، به کوشش عزیزالله علیزاده، تهران: فردوس، 1379.
تهرانی کاتوزیان، محمدعلی. مشاهدات و تحلیل‌ اجتماعی و سیاسی از تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1388.
ثقه‌الاسلام تبریزی، علی. نامه‌های تبریز از ثقه‌الاسلام به مستشارالدوله (در روزگار مشروطیت)، به کوشش ایرج افشار، تهران: فروزان روز، 1378.
جورابچی، محمدتقی. حرفی از هزاران کاندر حکایت آمد (وقایع تبریز و رشت 1335-1326 هـ.ق)، به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان، تهران: تاریخ ایران، 1363.
حبل ‌المتین، س 1، ش 123، 14 شعبان 1325؛ س 1، ش 92، 7 رجب 1325؛ س 1، ش 112، 30 رجب 1325؛ س 1، ش 131، 24 شعبان 1325؛ س 1، ش 123، 14 شعبان 1325؛ س 1، ش 93، 8 رجب 1325؛ س 1، ش 146، 12 رمضان 1325؛ س 1، ش 46، 8 جمادی­الاول 1325؛ س 1، ش 119، 9 شعبان 1325؛ س 1، ش 63، 27 جمادی­الاول 1325؛ س 1، ش 157، 3 شوال 1325؛ س 1، ش 93، 8 رجب 1325؛ س 1، ش 122، 13 شعبان 1325.
خورشید، س 1، ش 62، 29 رمضان 1325.
دولت‌آبادی، یحیی. حیات یحیی، ج 4، تهران: فردوسی، 1371.
رسول‌زاده، محمدامین. گزارش‌هایی از انقلاب مشروطیت ایران، ترجمۀ رحیم رئیس‌نیا، تهران: شیرازه، 1395.
سالور، قهرمان­میرزا. روزنامۀ خاطرات عین‌السلطنه، به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار، ج 5، تهران: اساطیر، 1374.
شریف کاشانی، محمدمهدی. واقعات اتفاقیه در روزگار، به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان، تهران: تاریخ ایران، 1362.
شیخ­الاسلام، میرزا عبدالامیر. دو سند از انقلاب مشروطۀ ایران، تهران: توکا، 2536.
صبح صادق، س 1، ش 129، 6 شعبان 1325.
ضرغام، شهریار. گزارش­های تلگرافی آخرین سال­های عصر ناصرالدین شاه، خبرهایی از خوی، بی‌جا: بی‌نا، 1369.
طاهرزاده بهزاد، کریم. قیام آذربایجان در انقلاب مشروطیت ایران، تهران: اقبال، 1333.
عزیزالسلطان، غلامعلی‌خان. روزنامۀ خاطرات عزیزالسلطان: ملیجک ثانی، به کوشش محسن میرزایی، ج 3 و 4، تهران: زریاب، 1376.
فریاد، س 1، ش 4، 22 صفر 1325؛ س 1، ش 8، 20 ربیع‌الاول 1325؛ س 1، ش 6، 7 ربیع­الاول 1325؛ س 1، ش 7، 13 ربیع­الاول 1325.
کرزن، جورج ناتانیل. ایران و قضیۀ ایران، ترجمۀ غلامعلی وحیدمازندرانی، تهران: علمی و فرهنگی، 1380.
کسروی، احمد. تاریخ مشروطۀ ایران، تهران: امیرکبیر، 1383.
کلانتری باغمیشه، میرزا ابراهیم. روزنامۀ خاطرات شرف‌الدوله، به کوشش یحیی ذکاء، تهران: فکر روز و کلبه، 1377.
مجلس، س 1، ش 108، 27 ربیع‌الثانی 1325؛ س 1، ش 109، 28 ربیع‌الثانی 1325؛ س 1، ش 115، 5 جماد‌ی‌الاول 1325؛ س 1، ش 130، 25 جمادی­الاول 1325.
مجتهدی، مهدی. رجال آذربایجان در عصر مشروطیت، تهران: زرین، 1379.
مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجۀ ایران، س 1300، کارتن 8، پوشۀ سند 45؛ س 1325ق، کارتن 5، پوشۀ 4، سند 42؛ س 1328ق، کارتن 21، پوشۀ 25، سند 5.
مستوفی، عبدالله. شرح زندگانی من، ج 3، تهران: زوار، 1398.
ملک‌زاده، مهدی. تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، ج 2 و 3، تهران: سخن، 1383.
مور، برینگتون. ریشه‌های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی: نقش ارباب و دهقان در پیدایش جهان نو، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1369.
نالۀ ملت، س 1، ش 17، 25 شعبان 1326.
نصرت ماکویی، محمدرحیم. تاریخ انقلاب آذربایجان و خوانین ماکو، قم: علمیه، 1373ق.
هدایت، مهدی­قلی. خاطرات و خطرات، تهران: زوار، 1385.