نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی ملایی ¹
• پوران طاحونی ²

¹ دانشگاه شهید بهشنی

² بنیاد ایرانشناسی

چکیده

کرمان از مراکز اصلی تولید و تجارت فرش در دوره قاجار محسوب می‌شد. علی‌رغم این‌که تا ربع آخر قرن 19م، متاثر از رونق صنعت شال‌بافی، صنعت فرش کرمان از اعتبار چندانی برخوردار نبوده، اما با کسادی و رکود تدریجی شال‌بافی از اواخر این قرن، تولید و تجارت فرش، رونق بالایی گرفته بود. در این دوره، تحت تاثیر ظرفیت‌های موجود در آن منطقه جهت تولید فرش و افزایش تقاضا در بازارهای جهانی برای فرش کرمان، سرمایه داخلی و خارجی در صنعت مزبور به کار افتاده، نه تنها تولید، بلکه تجارت این محصول نیز پیشرفت و گسترش قابل ملاحظه‌ای یافت. این پژوهش در نظر دارد، با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد آرشیوی و منابع کتابخانه‌ای، به بررسی مسئله اصلی تحقیق، یعنی روند توسعه، وضعیت و سیر تحول تولید و تجارت فرش در کرمان در دوره قاجار بپردازد. بر اساس یافته‌های پژوهش، در اوایل دوره قاجار، بافت فرش در کرمان در بین بافندگان شهری، روستائی و عشایری، به صورت محدود انجام می‌شده و به عنوان یک کالای تجاری داخلی مطرح بوده است. اما از دهه‌های پایانی این قرن، با سرمایه‌گذاری تجار تبریز و کمپانی‌های خارجی در صنعت فرش آن منطقه و به راه افتادن کارگا‌ه‌های قالی‌بافی و سازماندهی نسبی تولید و تجارت، نه تنها حجم تولید فرش، افزایش یافت، بلکه ارزش صادرات و تجارت آن نیز رونق پیدا کرد. به طوری که در اواخر دوره قاجار، فرش کرمان سهم عمده‌ای از بازار فرش اروپا و آمریکا را به خود اختصاص داده بود.

کلیدواژه‌ها

• کرمان
• صنعت فرش
• تولید
• تجارت
• قاجار

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

Investigating the situation and evolution of Kerman carpet industry in the Qajar period

نویسندگان [English]

• mostafa molaei ¹
• pouran tahouni ²

¹ Shahid Beheshti University

² Iranian Studies Foundation

چکیده [English]

Kerman was considered one of the main centers of carpet production and trade in the Qajar period. Despite the fact that until the end of the 19thcentury, affected by the prosperity of the shawl weaving industry, the Kerman carpet industry did not enjoy much prestige. But with the stagnation of shawl weaving from the end of this century, carpet production and trade flourished. In this period, under the influence of the available capacities inthat area for carpet production and the increase in demand in the world markets for Kerman carpets, domestic and foreign capital was used in the said industry and the production and trade of carpets also expanded. This research aims to investigate the research problem, that is, the state and evolution of carpet production and trade in Kerman during the Qajar period, with the descriptive-analytical method and using archival documents and library sources. According to the findings of the research, in the early Qajar period, carpet weaving in Kerman among urban, rural and nomadic weavers was done in a limited way and was considered as a domestic commercial product. But since the last decades of this century, with the investment of Tabriz businessmen and foreign companies inthe carpet industry of that region and the establishment of carpet weaving workshops, not only the volume of carpet production increased, but also the value of its export prospered. So that at the end of the Qajar period, Kerman carpet had a major share of the carpet market in Europe and America.

کلیدواژه‌ها [English]

• Kerman
• carpet industry
• production
• trade
• Qajar