مدارس مختلط در ایران: راه اندازی، مخالفت ها و انحلال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده علوم انسانی

10.48308/irhj.2024.236743.1357

چکیده

در دورۀ پهلوی مدارس مختلط که پیشتر به اقلیتهای مذهبی اختصاص داشت، با حمایت حکومت جنبۀ عمومی یافت. گسترش این مدارس از دهه 1320 با مخالفت روحانیان روبرو شد. برغم این مخالفت‌ها که تا حدودی برنامه گسترش مدارس مختلط را کند کرد، در سالهای بعد روند فزاینده گسترش این مدارس ادامه یافت. تا آنکه در پی انقلاب 1357 برنامۀ انحلال این مدارس در دستور کار قرار گرفت. مسالۀ این پژوهش زمینه و علل راه‌اندازی مدارس مختلط و انحلال آنها است. پرسش این پژوهش آن است که راه‌اندازی و انحلال مدارس مختلط چه روندی را طی کرد؟ از آنجا که تاکنون پژوهش تاریخی مستقلی در این زمینه انجام نشده است، این پژوهش در پی آن است که روند راه‌اندازی و گسترش این مدارس، مخالفت مراجع تقلید و روحانیون در دورۀ پهلوی با این مدارس و سرانجام انحلال آنها در آغاز دورۀ جمهوری اسلامی، جز در مناطق روستایی را با استفاده از روش تاریخی مورد توصیف قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در دورۀ پهلوی برای بسط آموزش در میان دختران و از دیگر سو بهسازی فضای آموزشی تک جنسیتی، مدارس مختلط در سراسر کشور راه‌اندازی شد. طی سال‌های 1320-1332ش مراجع تقلید و روحانیون مخالفتهایی با این مدارس کردند و خواهان تعطیلی آنها شدند. در برابر حکومت پهلوی نیز تا اندازه‌ای این مدارس را محدود کرد. اما در سالهای بعد به تبعیت از رویۀ جهانی و نیز گسترش مدارس روستایی که مختلط بودن را ایجاب می‌کرد، این مدارس گسترش یافتند. حتی طی دهه‌های 1340و1350 مدارس راهنمایی و دبیرستان‌های مختلط نیز راه‌اندازی شد. با بروز انقلاب 1357 کوشش برای انحلال مدارس مختلط ذیل برنامۀ کلی حکومت در راستای «اسلامی» کردن جامعه، آغاز و با وجود مخالفتهای اولیای دانش آموزان این مدارس، از مهر 1358 در تهران و سال بعد در سراسر کشور، جز مناطق روستایی، این مدارس منحل اعلام شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Mixed schools in Iran: establishment, oppositions and dissolution

نویسنده [English]

  • Amin Aryan Rad
Assistant Professor at Humanities Research Centre
چکیده [English]

During the Pahlavi period, mixed schools which had previously been reserved for religious minorities, became public with the government's support. The clergy opposed the expansion of these schools in the 1940s. Despite these objections, which to some extent slowed down the expansion of mixed schools, the expansion of mixed schools continued in the following years. After the 1979 revolution, the plan to dissolve these schools was on the agenda. This study seeks to describe this issue using a historical method. The findings of the Study show that in the Pahlavi period, mixed schools were established throughout the country, to expand education among girls and improve the single-gender educational environment. From 1941-1953, religious authorities and clerics objected to these schools and demanded their closure. In response, the Pahlavi government also restricted these schools to some extent. However, in the following years, following the global trend and the expansion of rural schools, which required co-education, these schools were expanded. Even in the 1960s and 1970s, mixed middle schools and high schools were established. With the outbreak of the 1979 Revolution, an attempt was made to dissolve Mixed schools under the government's general program to "Islamize" society, and after announcing such a plan in the first days, despite the objections of the parents of the students of these schools, these schools were dissolved in October 1979 in Tehran and the following year throughout the country, except in rural areas. despite the objections of the parents of the students of these schools, these schools were dissolved in October 1979 in Tehran and the following year throughout the country, except in rural areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mixed Schools
  • Education
  • Pahlavi
  • Islamic Republic
  • Clerics