مذاکرات نفت ایران و انگلیس و تجدید نظر در قرارداد دارسی در دوره رضاشاه

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 استاد یار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورۀ اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

نفت از جمله مسائل مهم بین ایران و انگلستان در دوره رضاشاه بود. دولت انگلستان قصد داشت مدت زمان قرارداد دارسی را به مدت شصت سال دیگر تمدید کند و دولت ایران نیز برای تأمین هزینه‌های نوسازی خود، نیاز شدیدی به درآمد حاصل از نفت داشت، و از این رو بر آن بود که تغییراتی به سود خود در قرارداد دارسی ایجاد کند. بدین منظور عبدالحسین تیمورتاش، وزیر دربار رضاشاه، به عنوان نماینده ایران وارد مذاکرات پیچیده‌ای با شرکت نفت و دولتمردان انگلیس شد تا سهم ایران را افزایش دهد. این پژوهش مبتنی بر روش تحلیل تاریخی با کمک گرفتن از برخی اسناد منتشر نشده، بر آن است تا ضمن بررسی روند این مذاکرات، به اهداف و همچنین موانع و دستاوردهای نهایی طرفین بپردازد. مذاکراتی که سرانجام به قرارداد نفت 1311 شمسی (1933م) انجامید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Oil debates between Iran and England and revising the Darsi contract in Rezashah era

چکیده [English]

Oil was among the profoundest matters between Iran and England during Rezashah era. The British government aimed at extending the Darsi contract for another 60 years, and the Iranian part, on the other hand, desired to manage the contracts to its own benefit in order to increase the financial earnings for which Iran was in urgent need to renew its foundations. Abdolhosein Teymourtash on behalf of the Iranian part entered the complex negotiations with the oil company agents and English authorities in order to improve Iran’s portion. Applying the method of historical analysis and using some unpublished documents, this research aims at surveying the negotiations and dealing with the obstacles, goals, and final advantages in the field leading to the oil contract of 1933.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Darsi contract
  • Rezashah
  • Teymourtash
  • Oil Company
  • The oil contract of 1933