نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه حضرت معصومه (س)
چکیده
تأمل در مفهوم طراحی لباس بیانگر ارتباط نزدیک آن با مقولۀ مد و تمایز این حرفه از خیاطی است. گرچه اسناد گسترده و معتبری از تاریخ لباس در ایران وجود دارد، اما درباره جایگاه حرفۀ طراحی لباس و نحوۀ شکل‌گیری آن در تاریخ اجتماعی ایران تحقیقات و اطلاعات دقیقی در دست نیست. پژوهش پیش رو به هدف روشن ساختن وضعیت مبهم پیشینۀ طراحی لباس در ایران و با محوریت مسألۀ چیستی جایگاه و رستۀ شغلی طراحی لباس و چگونگی شکل‌گیری آن در میان سایر حرف و مشاغل در تاریخ اجتماعی ایران شکل گرفته‌است. پاسخ به پرسش‌های پژوهش با جستجو در منابع تاریخی به‌روش توصیفی-تحلیلی همراه با گردآوری داده‌ها به‌شیوۀ اسنادی انجام شده‌است. یافته‌ها، فرضیۀ وجود نشانه‌هایی جدی از مراحل فرایند طراحی لباس را در میان فعالیت‌های خیاطان ایرانی و نیز سایر افراد و مشاغل مرتبط با این حرفه نظیر ناظران صنفی، نقاشان و درباریان رد می‌کنند. با بررسی اسناد تاریخی، ارتباط با غرب در دورۀ دوم قاجار و تغییر سلیقۀ دربار، حضور خیاطان اروپایی و تأسیس مدارس غربی، در شکل‌گیری و ترویج این مهارت به‌عنوان حرفه‌ای جدید در ایران مؤثر به‌نظر می‌رسد. همچنین یافته‌ها از سویی حاکی از تبحر ایرانیان در حرفۀ خیاطی و از سوی دیگر بیانگر عدم علاقۀ ایشان به عنصر اصلی سازندۀ طراحی لباس یعنی مد و تغییرات مکرر در طرح لباس‌ها پیش از دورۀ دوم قاجار است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The position of the "fashion design" profession in terms of career and how it was formed in the social history of Iran during the Islamic period
نویسنده [English]
- Seddigheh Nayefi
Assistant Professor, Hazrat-e Masoumeh University
چکیده [English]
Reflecting on the concept of fashion design shows its close connection with fashion and the distinction of this profession from tailoring. Although there are extensive and reliable documents about the history of clothing in Iran, there is no detailed research about the position of the clothing design profession and how it was formed in the social history of Iran. Based on a descriptive-analytical approach and using historical sources and archaeological evidence, this article seeks to clarify the ambiguous situation of the background of the fashion design profession in Iran. The main question is also about what is the position and career of fashion design and how it is formed among other professions in social history of Iran. According to the findings, there are no serious signs of the existence of the fashion design process before contact with the West among the activities of Iranian tailors and other related people and jobs such as their guild supervisors, painters and courtiers. By studying historical documents, the connection with the West during the second Qajar period, the presence of European tailors and the establishment of Western schools, seems to be effective in the formation and promotion of this skill as a new profession in Iran. However, the findings show that this issue was not related to the lack of familiarity of Iranians with tailoring skill, but due to their disinterested in fashion and frequent changes in clothing.
کلیدواژه‌ها [English]
- Social history of Iran
- fashion design
- tailoring
- fashion
- jobs
- guilds
)