قراردادهای صلح ایران و عثمانی و کاهش تنش‌های مذهبی بین دو کشور در عصر صفوی و افشاری

نوع مقاله : مروری

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

مناسبات مذهبی ایران و عثمانی در ادوار مختلف، متفاوت بوده‌است. هدف اصلی این تحقیق که بر اساس روش تاریخی صورت گرفته است، شناخت علل بروز اختلافات بین دو کشور و تاثیر قراردادهای فی ما بین در تنش زدایی بین آنان می‌باشد. حاصل تحقیق حاکی از این است که با وجود اختلافات روزافزون دهه‌های نخست تأسیس حکومت صفوی، در زمان شاه تهماسب در اثر موافقتنامۀ آماسیه اختلافات مذهبی کاهش یافت و روابط به روابط نسبتاً دوستانه‌ای تبدیل شد. بعد از انعقاد معاهدۀ زهاب بین شاه‌صفی و سلطان مراد چهارم، نیز، عثمانی‌ها از مخالفت با ایران دست کشیدند و تأثیرگذاری عامل «مذهب» به عنوان یکی از عوامل اختلاف بین دو کشور، تا اندازه‌ای تخفیف پیدا کرد. در دوره افشاریه، نادرشاه پس از سال‌ها جنگ با عثمانی سرانجام به این نتیجه رسید که باید بین مسلمانان صلح برقرار گردد. لذا، «انجمن دینی نجف» را تشکیل داد. علمای بزرگ شیعه و سنی در آن مجلس بزرگ مشورتی، اجتماع کردند و تا اندازه‌ای بر سر مسائل اختلاف برانگیز به تفاهم رسیدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Iran-Ottoman Peace contracts and decrease in religious tension between the two countries at the Period of Safavids and Afsharids

چکیده [English]

The religious relations between Iran and Ottoman during various eras have been different. The main purpose of this research, based on the historical approach, is to identify the factors influencing the emergence of the conflicts between the two countries, and the effects of the contracts on abating tension between them. The results of this research show that, despite the conflicts occurring in the first decades of the Safavid dynasty’s rise to power, during the reign of Tahmasb, due to the Amasiyeh agreement the religious conflicts lessened and changed to amicable relations. As a result of the Zahab agreement between Shah Safi and Morad IV, the Ottomans put an end to their hostility toward Iran, and the religious factor, hitherto a major cause of the conflict between the two countries, lessened slightly. During the Afsharid era, after many years of fighting with Ottomans, Nader Shah concluded that there should be peace among the Muslims. Therefore, the “Najaf Religious Association” was established. The famous Shiite and Sunnite Ulama gathered in that big consulting chamber and partly agreed on some conflicting issues.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Afsharids
  • Ottoman
  • Religious Tension
  • Islamic Unity
  • peace Treaties