نوع مقاله : مروری

نویسندگان

• اللهیار خلعتبری ¹
• عباس پرتوی‌مقدم ²

¹ استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

² دکتری تاریخ از دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

شهرنشینی در ایران دورۀ ساسانیان تحول و تکامل شگرفی یافت. اگرچه شهر و شهرنشینی در این دوره ریشه در دوره‌های گذشته داشت، اما شهر ساسانی هم از نظر کالبد شهری و هم از نظر کارکرد دوره‌ای از تحول و توسعه و تکامل را تجربه کرد و بخش‌هایی به آن افزوده شد. تحول شهر ساسانی معلول عواملی چند بود که در مقالۀ حاضر از چهار منظر عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر در این تحول مورد بررسی قرار گرفته‌اند؛ از این رو هدف این پژوهش تبیین ویژگی‌های تاریخی و تحلیل عناصر اصلی جامعۀ شهری در عصر ساسانی از منظر نقش و تأثیر روند سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر شکل‌گیری و تحول الگوی شهرنشینی و مناسبات جامعۀ شهری است. بررسی این مسأله از راه تبیین و روش تحلیلی تاریخی نشان می‌دهد که شهر ساسانی با حوزۀ سیاسی و نظامی و حکومت مرکزی وابستگی و پیوستگی عمیق‌تری نسبت به گذشته یافت. همچنین جامعۀ شهری و کالبد شهر ساسانی تحت تأثیر جهان‌بینی، آموزه‌های دینی و آرمان‌های اجتماعی آن دوره قرار داشت.

کلیدواژه‌ها

• شهر
• شهرنشینی
• جامعۀ شهری
• ساسانیان

عنوان مقاله [English]

HISTORICAL CHARACTERISTICS AND ELEMENTS OF URBAN SOCIETY OF IRAN IN THE LATE PERIOD OF SASSANID

چکیده [English]

Urbanism in Iran in Sassanid period have a considerable evolution. Although urbanism in this period has its root in previous periods, but the Sassanid city from city body point of view and periodical function has experienced an evolution and development and some parts was added to it. There are some factors which influenced on urban development of Sassanid city and in this paper 4 of dimensions of it namely political, social, cultural and economical factors which are influential in this evolution has been studies; therefore, the aim of this paper is to describe historical characteristics and analyze the main elements of the urban society of Sassanid period from the point of view of role and effect of political, social, cultural and economical trends which have influential in this regard. Studying this matter by describing and historical analysis shows that Sassanid city with political, military and central government domain has found a deeper consistency comparing to the past periods. Also the urban society and the body of the Sassanid city has been under the influence of religious teachings, social ideals and worldview of that period.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• City
• urbanism
• urban society
• Sassanid