شورش انوشه زاد و بررسی ماهیت آن

نوع مقاله : مروری

نویسنده

استادیار گروه تاریخ دانشگاه اراک

چکیده

در دهۀ 550 میلادی در پادشاهی خسرو یکم شورشی رخ داد که رهبری آن با انوشه‌زاد، پسر خسرو یکم (انوشیروان) بود. این شورش، هرچند در بالای هرم قدرت در شاهنشاهی ساسانی رخ داد اما منابع، ماهیت و هدف از آن را متفاوت گزارش کرده‏اند؛ برخی منابع بر پافشاری لجوجانه شاهزاده بر ایمان مسیحی‏اش تأکید دارند. برخی خیزش شاهزاده را برای دستیابی به تاج و تخت پدر رو به مرگش گزارش مى‏کنند و برخی نیز زندیک بودن انوشه‌زاد و ماهیت مزدکی شورش وی را پیش مى‏کشند. به نظر مى‏رسد برخی تفاوت‌های قابل توجه میان منابع، اصل رویداد و زمان آن را که در هنگام بیماری شاه روی داده، بیشتر به نفع تاج‏خواهی شاهزاده می‌دانند تا باور ترسایی وی یا زندیک بودنش. انوشه‌زاد بزرگترین پسر خسرو بود اما شورش وی که منجر به زندانی یا نابینا کردن وی گردید، عملاً او را از گروه نامزدهای جانشینی بیرون کرد و فرصت را به هرمزد داد که برخی منابع نیز او را پسر بزرگ شاه معرفی مى‏کنند. این مقاله بر آن است تا به بررسی ماهیت این شورش بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Anushazad Rebellion and its Nature

چکیده [English]

In the sixth decade of the sixth century، during the reign of Khosrow I (Anushiravan)، there occurred a rebellion led by Anushazad، his own son. Although this rebellion broke out at the top of the pyramid of power in the Sasanian era، different sources differ on its nature and the ends to which it was put; some emphasize the pertinacious persistence of the prince on his Christian faith; some relate his leap to seize the throne of his moribund fatherl; Still some other pinpoint prince’s being Zandik and the Mazdakite nature of his rebellion. It seems، however، that some see the marked differences between the sources، the actual event and the time it had occurred i. e. when the king was on his death bed more in favor of the prince’s claim to the throne rather than his Christian faith or being Zandik. Anushazad was the eldest son of Khosrow Anushirvan and his rebellion which ended in his imprisonment and blindness basically excluded him from the list of claimants to the throne and gave Hormozd، an alleged son of the king، an opportunity to come to the throne. This paper attempts to explore the nature of this rebellion.
 

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anushazad
  • Khosrow Anushiravan
  • Zandik