جایگاه امیرتیمور کورکان و سلطان یلدرم بایزید در نزد مورخان و علل و عوامل نبرد انکوریه (804 ق)

نوع مقاله : مروری

چکیده

تیمور کورکان در سه دورۀ متناوب با حمله به ایران و هند و شام و مصر و روم، ساختار سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی این مناطق را مواجه با بحران و دچار برخی تغییرها کرد. یکی از اقدامات او جنگ با یلدرم بایزید بود. این جنگِ ساختارشکن، نقطۀ عطفی در تحولات منطقه و جهان به شمار می‌رود و مطالعه و بررسی آن از اهمیت برخوردار است. نویسندۀ این مقاله، با ابتناء کار خود بر روش تاریخی، تلاش کرده است که علل و عوامل و چگونگی وقوع این رویداد اثرگذار را بر اساس منابع اصلی بازنمایاند. برآیند جامع روایات تاریخی گویای این است که اقدامات توسعه‌طلبانۀ سلطان بایزید برای به تصرف در آوردن عجولانۀ قلمرو امیرنشین‌های مسلمان همسایه و دست اندازی به امیرنشین هم پیمانش ـ قسطمونیه ـ و مناطق آماسیه و سیواس و قیصریه که به برهم خوردن نظم ساختاری واحدهای سیاسی و انباشتگی نارضایتی از او و نیز شکل‌گیری حلقۀ معارضان در هجرت انجامید، زمینۀ پیوستن معارضان او را به تیمور فراهم آورد. از سوی دیگر، شکل دادن ائتلافی از سلاطین ممالک ایران علیه تیمور و قرار گرفتن در موقعیت رهبری آن ائتلاف و تعرض به ارزنجان، بایزید را در مهبّ طوفان خشم تیمور و قلمروش را در معرض تاخت و تازهای او قرار داد. ورود بازیگرانی از اروپا به جرگۀ هم‌پیمانان تیمور و وجود دولتمردانی که به تحریک حس انتقام جویی تیمور پرداختند، و خطابه‌های تحریک‌کننده‌ای که کاتبان و دبیران بایزید علیه تیمور به کار بردند، همه و همه دست به دست هم داد و تیمور را که تجربه‌ای سی و اند ساله از پیروزی‌های پیاپی داشت، به نقطۀ بازگشت‌ناپذیر عزم جنگ کشاند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tamerlane and Yildirim Bayezid's Status among Historians and Causes and Effects of Ankara War (1402)

چکیده [English]

Tamerlane، through his three sporadic invasions of Persia (Iran)، India، Syria، Egypt، and Asia Minor، provoked crisis and caused a number of changes in the regions’ political، social، cultural and economic structures. One of his moves was fighting a war with Yildirim Bayezid. This particularly deconstructive war، which can well be considered as a major landmark in both regional and worldwide turmoils that ensued، deserves a close study and extensive research. Applying a historical method and making use of primary sources، the researcher of the present study has attempted to identify the causes and effects of such a historic event. Findings indicate that expansionist measures of Yildirim Bayezid to rush to seize the territory of neighboring Muslim Beyliks and to overrun Kastamonu، his allied emirate، as well as Amasya، Sivas، and Kayseri – all of which disturbed the structural order of the region’s political units and heightened people’s dissatisfaction with him، thus leading to the formation of the circle of opponents abroad – paved the way for the alliance between the opponents and Tamerlane. On the other hand، forming a coalition of Persian Sultans against Tamerlane and assuming its leadership as well as storming into Arzanjan exposed Bayazid to Tamerlane’s blind rage and his territory to his full-scale invasions. In fact، ambassadors who came to the court of Tamerlane from Europe، statesmen who tried to incite his desire for revenge and Bayazid’s scribes and secretaries whose provocative remarks were directed at Tamerlane all contributed to inducing him، a man with more than thirty years of experience in successive victories، to the war’s point of no return
 

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Ottoman
  • Tamerlane
  • Yildirim Bayezid
  • Ankara War