نقش آذربایجان در فتح آناتولی توسط سلجوقیان (با تأکید بر فعالیت‌های ترکمنان غازی)

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه

2 استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی شهر ری

چکیده

آذربایجان در تحولات تاریخی دورۀ سلجوقی همانند اکثر ادوار تاریخ ایران جایگاه و اهمیت برجسته‌ای داشته است. با بررسی و مطالعه در منابع اصلی و مهم دورۀ سلجوقی روشن می‌گردد که از نیمۀ اول قرن پنجم هـ.ق. گروه‌های وسیعی از عناصر ترکمن (که غز یا اغوز نیز نامیده می‌شدند) به آذربایجان در نزدیکی مرزهای بیزانس سرازیر شدند. از همین دوره اهمیت ویژۀ آذربایجان به عنوان پایگاه اصلی ترکمنان و دولت سلجوقی آغاز شد. این پژوهش برآن است به این پرسش پاسخ دهد که آذربایجان در فتح آناتولی در دوره سلجوقی چه نقشی ایفا کرد؟ روش این پژوهش و جهت‌گیری شیوه گردآوری داده‌ها، تاریخی ـ تحلیلی است و دست آورد آن نشان می‌دهد که منطقه آناتولی درهمسایگی آذربایجان ایران از جمله نواحی مهم و مقصد در عرصه مهاجرت قبایل ترکمن وسیاست توسعه ارضی سلجوقیان بود. اما تصرف آناتولی بدون دسترسی به آذربایجان میسر نبود. به عبارت دیگر آذربایجان کلید فتح آناتولی و حتی قفقاز برای سلجوقیان بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Azarbaijan in the Conquest of Anatolia by the Seljuqids (With a Special Emphasis On the Activities of the Turkmen)

چکیده [English]

Like other periods in the history of Iran، Azarbaijan has had a significant role in the historical developments of Iran، especially in the history of the Seljuk. By studying and analyzing the main sources on the history of the Seljuk، it becomes clear that from the first half of the 5th A. H. large groups of Turkmen (variedly termed as Ghoz or Oghooz) immigrated to Azarbaijan near the borders of Byzantium. From this very period، Azarbaijan has significantly functioned as the main base of the Turkmen and the Seljuqids. This study aims to answer the question that what role Azarbaijan played in the conquer of Anatolia، which was a part of the Byzantium Empire then? This study is based on a historical - analytical method. The results of the study indicated that Anatoli had a significant role both in the emigration of of the Turkmen from Azarbaijan to Anatolia and the expansion of the Seljuqs'' territories in Anatolia.
 

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Azarbaijan
  • Anatolia
  • Turkmen tribes
  • the Seljuqs
  • Byzantine