نوع مقاله : مروری

نویسنده

• حسین زرینی

دکتری تاریخ از دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

سیاست‌های توسعه‌طلبانۀ عثمانی در دورۀ سلطان مراد سوم، پای خانات کریمه را ـ با همۀ بُعد مسافت ـ به عنوان متحدان عثمانی، به تحولات تاریخ سیاسی ایران در دورۀ صفویه باز کرد. ضعف اقتدار مرکزی ایران در دورۀ حکومت سلطان محمد خدابنده موجب شد تا با مساعدت خانات کریمه، نتیجۀ نبردهای عثمانی و ایران بر سر شروان به نفع عثمانیان خاتمه یابد.خانات کریمه دو اسیر ارزشمند (برادران‌خان کریمه) به ایرانیان تسلیم کردند.از این دو یکی در دربار کشته و دیگری پس از مدتی زندگی در دربار و حبس در قلعۀ الموت موفق به فرار از ایران و پیوستن مجدد به عثمانیان شد. تاثیر حضور و نحوۀ رفتار دربار ایران با این دو اسیر در کنار عملیات نظامی آنان در قلمرو ایران موجب پر رنگ شدن نقش خانات کریمه در تاریخ ایران شده است. اقدامات خانات کریمه هر چند برای خود آنان جز غنائم جنگی دستاورد چندانی نداشت،اما در جدایی مقطعی قفقاز از ایران و تصرف بیست‌سالۀ آن توسط عثمانی‌ها تأثیر گذار بود. علیرغم اهمیت موضوع هنوز پژوهشی در این باره در ایران صورت نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

• خانات کریمه
• عثمانیان
• صفویان
• قفقاز
• شروان

عنوان مقاله [English]

Crimean Khanate; Ottoman Allies in the Possession of Caucasus (1578-1587)

چکیده [English]

Despite all the distances involved، Ottoman expansionist policies in the Sultan Murad III era opened the way for Crimean khanate (as Ottoman allies) into the transitions in the political history of Iran in the Safavid era. Inadequacy of Iran’s central authority during the reign of Sultan Mohammad Khodabandeh made the battles between Iran and Ottoman Empire over Sharwan to end، through the help that came from Crimean khanat، with the victory of Ottomans. Crimean khanate surrendered two valuable captives (Crimean Khan Brothers) to Iranians، one of whom was killed in the court and the other، after a period of time spent there and a spell of imprisonment in the Alamut Castle، managed to flee from Iran and to rejoin Ottomans once more. The effect of the presence of these two captives at the court of Iran and they way they were treated there as well as their militaristic manoeuvres in Iran’s territories has highlighted the role of Crimean khanate in the history of Iran. Although the measures Crimean khanate took، had no significance for them except the spoils of war، it was most influential in the separation of Caucasus from Iran and its 20 year capture by the Ottomons. Yet، despite all its significance، the issue has been left unexplored، hence the purpose of the present study.
 

 

کلیدواژه‌ها [English]

• Crimean Khanate
• Ottomans
• The Safavids
• Caucasus
• Sharwan