نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• منظر محمدی ¹
• سید سعید سید احمدی زاویه ²

¹ دانشگاه هنر تهران

² دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه هنر تهران

چکیده

هدف: دولت پهلوی اول، به موازات تأسیس نهادهای نظامی، اداری، و آموزشی مدرن، نظام پوشاک متحدالشکل (یونیفُرم) را در ابعاد گسترده برای مردان و تا حدودی زنان، در ایران اعمال کرد. این نظام پوشاک بازنمودِ سلطه‌ی ساختار قدرت بر متن زندگی مردم بوده است، و از ابزارهای مهم دولت برای کنترل ملت، و ساخت جامعه‌ای مدرن، منضبط، و مطیع. هدف این نوشتار روشن‌ شدن کارکرد این‌گونه قواعد دستوریِ پوشاک، و اقبال آن‌ها در پذیرش از جانب جامعه است؛ قواعدی که امروز نیز، از ابزارهای اعمالِ سیاست‌های ایدئولوژیک، و مبنای مناقشات عمده‌ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ایران است.روش تحقیق: این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که کارکردهای نظام پوشاک متحدالشکل برای دولت پهلوی اول چه بود؟ بدین‌منظور، با روش تحلیل محتوای کیفی متون تاریخی این دوران، و پس از مرور پیشینه‌ی لباس متحدالشکل در دوران قاجار، به جریان اعمال این سیاستِ پوشاک در دوران پهلوی اول می‌پردازد، و رابطه‌ی آن را با اندیشه‌ی ناسیونالیسم این دوران و فرآیند ساخت دولت-ملتِ نوین ایرانی بررسی می‌کند.یافته‌ها و دستاوردها: یونیفُرم مظهر نظم و پویایی مدرن، زیباشناسی مدرن، و بازتاب جامعه‌ای منضبط، آموزش‌دیده، و متعهد به ساختار قدرت بوده است. پژوهش حاضر ابعاد سیاسی-اجتماعی و زیباشناختی نظام پوشاک متحدالشکل را به تصویر می‌کشد.

کلیدواژه‌ها

• «لباس متحدالشکل»
• «نهادهای مدرن»
• «زیباشناسی نظم»
• «ناسیونالیسم»
• «جامعه‌ی انضباطی»

عنوان مقاله [English]

Uniform: A Representative of power and Modernity (Pahlavi I era)

نویسندگان [English]

• Manzar Mohammadi ¹
• Seyed Saeed Seyed Ahmadi Zavieh ²

¹ Art University of Tehran

² Associate Professor, Department of Art Research, Art University of Tehran.

چکیده [English]

Along with establishing modern military, bureaucratic, and educational institutions, Pahlavi I government exerted Uniform clothing system on men, and women to some extent, in 1920s Iran. This clothing system represented the hegemony of power structure on people’s lives, and was among significant means of power for controlling the nation, and constructing a modern, ordered, and disciplined society. This essay, with studying the historical texts of this time, intends to study the functions and indications of Uniform clothing system for Pahlavi government, and it’s relation to ideology of nationalism, and the process of modern nation-making in Iran.
Uniform manifested order, dynamic world, modern aesthetic, and was a reflection of a disciplined, educated, and loyal society to structure of power. Uniform was a means for promoting the demanded nationalism of the era, political control of tribes and clergy, constructing a new nation state with modern identity, and was a means to internalize this new identity in nation. This study is to understand the political, social, and aesthetic mechanisms of uniform clothing system, with the aim of recognition of advantages or disadvantages of these prescribed dress codes; codes which are still the basis of considerable political, social, and cultural conflicts in contemporary Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• “Uniform”
• “Modern Institutions”
• “Aesthetic Order”
• “Nationalism”
• “disciplined society”