ماهیت گفتمان انقلابی چپ در ایران عصر مشروطه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

   چکیده ماهیت گفتمان انقلابی چپ در ایران عصر مشروطه (پس از استقرار مجلس دوم)  ظهور اشکال گوناگون هویت یکی از پدیده­های مهم تاریخ ایران معاصر محسوب می­شود. در میان این هویت­های نوظهور هویت انقلابی از جمله اشکال هویت­های سیاسی جدید است که تأثیراتی ماندگار و عمیق بر جامعه­ی ایران به جا نهاده است. در واقع، گفتمان هویت انقلابی در بستر زمینه­ها و عوامل داخلی از جمله برخوردها و درگیری­های بین احزاب و گروه­های سیاسی مجلس دوم شورای ملی پدید آمد و ایدئولوژی­های خارجی مانند مارکسیسم-لنینیسم ایدئولوژی و ابزارهای سازماندهی آن­ را فراهم آوردند. پرسش اصلی این مقاله این است که الگوی گفتمانی هویت انقلابی در ایران دوره­ی مشروطه چگونه ساخته شد و مهم­ترین عناصر مضمونی آن کدام بود؟ از خلال متون برجای­مانده­­ از انقلابیون اولیه­ی ایرانی، که به شکل اساسنامه و مرامنامه­ی حزبی، اعلامیه، روزنامه، خاطرات و مانند این­ها نوشته شده­ است، و با تکیه بر روش تحلیل تاریخی گفتمان می­توان مجموعه­ای از مضامین محوری را مورد شناسایی قرار داد که در دوره­ی مجلس دوم مشروطه الگوی گفتمانی هویت انقلابی را پی افکندند. این الگو در پیرامون منظومه­ و عناصری معنایی شامل تغییر بنیادی، درک زیربنایی تاریخی، حزب­گرایی و فعالیت مخفی، اولویت سیاست، بین­الملل­گرایی، مشروطه­ستیزی و مخالفت با پارلمانتاریسم و خشونت و ترور ساخته شد. در تاریخ معاصر ایران هرگاه هویت انقلابی سربرآورده است می­توان حضور تمامی این عناصر مضمونی یا دست­کم تعدادی از آن­ها را در کانون منظومه­های هویتی­شان ملاحظه کرد. [A1]  [A1]پرسش، روش و یافته­های تحقیق در چکیده گنجانده شود.    Abstract The Nature of the Revolutionary Left Discourse in Iran in the Constitutional Era (After the Establishment of the Second Majlis) The emergence of various forms of identity is one of the important phenomena of contemporary Iranian history. Among these emerging identities, revolutionary identity are among the forms of new political identities that have had lasting and profound effects on Iranian society.­ Indeed, the discourse of revolutionary identity emerged in the context of internal factors, including clashes between political parties and groups in the Second National Assembly and provided external ideologies such asMarxism-Leninism ideology and the means of organizing it.The main question of this paper is how the discourse model of revolutionary identity was constructed in Iran during the constitutional period and what were its most important themes? Through the surviving texts of the early Iranian revolutionaries, written in the form of party statutes and charters, leaflets, newspapers, diaries, and so on, relying on the method of historical analysis of discourse,It is possible to identify a set of central themes that in the course of the Second Constitutional Assembly developed the discursive pattern of revolutionary identity.This model was built around the system and semantic elements including radical change, understanding of historical underpinnings, partisanship and covert activity, policy priorities, internationalism, constitutionalism, and opposition to parliamentarianism and violence and terror. In the contemporary history of Iran, whenever there is a revolutionary identity, all these themes, or at least some of them, can be found in the focus of their identity systems.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Constructing a Discourse Pattern of Revolutionary Identity in Constitutional Iran

نویسنده [English]

  • jafar moradhaseli
Ph.D. Candidate in History of Islamic Iran, Shahid Beheshti University.
چکیده [English]

ome of them, shape the locus of their identity systems. the contemporary history of Iran, whenever there is a revolutionary identity, all these themes, or at least internationalism, constitutionalism, and opposition to parliamentarianism and violence and terror. In change, understanding of historical underpinnings, partisanship and covert activity, policy priorities, revolutionary identity. This model was built around the system and semantic elements including radical themes that in the course of the Second Constitutional Assembly developed the discursive pattern of on, relying on the method of historical analysis of discourse, the paper aims to identify a set of central revolutionaries, written in the form of party statutes and charters, leaflets, newspapers, diaries, and so period and what were its most important themes? Through the surviving texts of the early Iranian how the discourse model of revolutionary identity was constructed in Iran during the constitutional Marxism-Leninism ideology and at once the means to organize it. The main question of this paper is political parties and groups in the Second National Assembly, providing external ideologies such as of revolutionary identity emerged in the context of internal factors, including clashes between political identities that have had lasting and profound effects on Iranian society. Indeed, the discourse Iranian history. Among these emerging identities, revolutionary identity are among the forms of new The emergence of various forms of identity is one of the important phenomena of contemporary

کلیدواژه‌ها [English]

  • assembly’ third
  • elements thematic
  • model discursive
  • discourse revolutionary
  • identity revolutionary:

مراجع

1ـ منابع فارسی
اتحادیه، منصوره )به کوشش(. مرامنامه ها و نظام های احزاب سیاسی در دور هی دوم مجلس شورای ملی. تهران:
نشر تاریخ ایران، 1361 .
احمدی ، بابک . مارکس و سیاست مدر ن. تهران: نشر مرکز، 1379.
افشار، ایر ج. اوراق تاز هیاب مشروطیت و نقش تقی زاده . تهران: انتشارات جاویدان، 1359 .
ایران نو، سال ،1 1 ذیقعده ،132۷ شمارۀ 6۷ .
ایران نو، سال ،1 13 شوال ،132۷ شمارۀ  52.
ایران نو، سال ،1 16 ذی الحجه ،132۷ شمارۀ 102 .
ایران نو، سال ،1 6 ذیقعده ،1328 شمارۀ 16 .
ایران نو، سال ،2 11 ذیقعده ،1328 شمارۀ 20 .
ایران نو، سال ،2 12 ذیقعده ،1328 شمارۀ 21 .
ایران نو، سال ،2 23 ذیحجه ،1328 شمارۀ  54.
ایران نو، سال ،2 23 شوال ،1328 شمارۀ  5 .
ایران نو، سال ،2 25 ذیقعده ،1328 شمارۀ 32 .
ایران نو، سال ،2 26 شوال ،1328 شمارۀ ۷ .
ایران نو، سال ،2 28 ذیحجه ،1328 شمارۀ 58.
ایران نو، سال ،2 9 ذیحجه ،1328 شمارۀ  44 .
آدمیت، فریدون. ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران: مجلس اول و بحران آزادی . چ دوم. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، 1388.
آدمیت، فریدون. ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، تهران: انتشارات گستره، 1387.
براون، ادوارد . انقلاب مشروطیت ایران . ترجمۀ مهری قزوین ی. تهران: انتشارات کویر، 1367.
جاوید، سلا مالله . نهضت مشروطیت ایران و نقش آزاد یخواهان جهان . تهران: انتشارات دنیا، 1347.
جوینی، عطاملک بن محمد . تاریخ جهانگشای جوینی، ج .3 به تصحیح محمد قزوینی، تهران: هرمس، 1387.
دستمالچی و شاکری. اسناد تاریخی جنببش کارگری، سوسیال دموکراسی و کمونیستی ایران ، ج 19 . ب یجا: انتشارات پادزهر، بی‌تا.
دو سند از فرقه کمونیست ایرا ن. تهران: انتشارات علم، 1359 .
رایس، سر سسیل اسپرینگ . نامه های خصوصی سر سسیل اسپرینگ رایس وزیر مختار انگلیس در دربار ایران در عهد سلطنت مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه. ترجمۀ جواد شیخ الاسلام ی. تهران: اطلاعات، 1375.
رواسانی، شاپور . نهضت میرزا کوچک خان جنگلی و اولین جمهوری شورایی در ایرا ن. چ دوم. تهران: انتشارات شمع، 1368 .
سفیری، مسعود )به اهتمام( . کالبدشکافی خشونت . تهران: نشر نی، 1379.
شاکری، خسرو. اسناد تاریخی جنبش کارگری، کمونیستی و سوسیال دموکراسی ایرا ن، ج اول . فلورانس:  بی نا، 1974.
شاکری، خسرو . پیشین ههای اجتماع ی ـ اقتصادی جنبش مشروطیت و انکشاف سوسیال دموکراسی در آن عصر. تهران: اختران، 1384.
طاهرزاده بهزاد، کریم . قیام آذربایجان در انقلاب مشروطیت ایرا ن. تهران: اقبال، 1334 .
عمواوغلی، حیدرخان. خاطرات حیدرخان عمواوغلی: همراه با تقریرات منتشرنشده حیدرخان به خط علی اکبر داور. به کوشش ناصرالدین حس نزاده. تهران: نامک، .1392
فاستر، ویلیام، تاریخ سه انترناسیونال، ترجمۀ  م. دائم، تهران: سحر ـ درفک، 1358 .
قانون، شمارۀ 27.
کرمانی ، ناظم الاسلام . تاریخ بیداری ایرانیا ن. ج اول، به اهتمام عل یاکبر سعیدی سیرجانی . تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1357.
کسروی، احمد. تاریخ مشروطۀ ایران . چ شانزدهم. تهران: انتشارات امیرکبیر، ، 1363 .
کسروی، احمد. تاریخ هیجده ساله آذربایجان . تهران: انتشارات امیرکبیر، 1384 .
کلانتری باغمیش های، ابراهیم. روزنامۀ خاطرات شرف الدوله )1324 ـ 132۷ ق( . به کوشش یحیی ذکاء . تهران: انتشارات فکر روز، 13۷۷ .
مارکس، کارل و فریدریک انگلس. مانیفست کمونیست. ترجمۀ مسعود صابری . چ سوم. تهران: طلایه ی پرسو،  . 1392
مارکس، کارل، اسناد بین الملل اول . ترجمۀ مراد فرهادپور و صالح نجفی، تهران: هرمس، 1392 .
ملکزاده، مهدی . تاریخ انقلاب مشروطیت ایرا ن، ج اول و دوم و سوم و ششم و هفتم.  تهران: انتشارات سخن، .1383
ملکم خان، میرزا. مجموعه آثار میرزا ملکم خان. با مقدمه و حواشی محمد محیط طباطبای ی. تهران: کتابخانه دانش، 132۷ .
یادگار، سال ،3 شمارۀ ،40 4۷ ـ 1 .5
یادگار، شمارۀ 41 و ،42 شهریور و مهر 132۷ .
2ـ منابع انگلیسی
Hannes Heer and Ruth Wodak,”Collective Memory, National Narratives and the Politics of the Past”, in The Discursive Construction of History, edited by Hannes Heer, Walter Manoschek, Alexander Pollak and Ruth Wodak, Translated from the German by Steven Fligelstone, Palgrave Macmillan UK, 2008, 6 ـ 7  .
Nikki Keddie, “Iranian Revolution in Comparative Perspective,” American Historical Review, Vol.  88, No . 3 (June 1983): 579  ـ 98.
Norman Fairclough, Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language, London, Longman, 1995, 14.
Rudolf de Cillia, Martin Reisigl and Ruth Wodak, “The Discursive Construction of National Identities”, Discourse Society, (1999, 10): 149 ـ 173 .
Ruth Wodak, “Discourse Studies –Important Concepts and Terms”, in Ruth Wodak and Michal Krzyzanowski (Eds), Qualitative Discourse Analysis in the Social Sciences, Basingstoke, Palgrave Macmillan, 2008, 1 ـ 29.
Ruth Wodak, “The discourse ـ historical approach”, in Ruth Wodak and Michael Meyer (eds), Methods of Critical Discourse Analysis, London: sage, 2001, 63 ـ 94.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار