واکاوی علل پیشرفت ژاپن به مثابه الگوی ترقی و تجدد از منظر روزنامه اختر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.

چکیده

جنگهای ایران و روســیه و آگاهی ایرانیان از مســئله ترقی موجب شد نخبگان ایرانی با نگارش رساله و پس از آن روزنامه درصدد برآیند
برای برونرفت از عقبماندگی راهکارهایی ارائه کنند. در این میان روزنامه اختر، نخستین روزنامه فارسی زبان خارج از کشور، مسئله ژاپن
را بهمثابه یک کشور پیشرفته آسیایی که میتواند مدل مناسبی برای ایرانیان باشد مطرح کرد و در نوشتار خود بیش از پیش به معرفی این
کشور و علل پیشرفت آن پرداخت. »توسعه دانش«، »نقش امپراتور«، »زنان« و »ارتباط با غرب« از جمله مفاهیمی است که این روزنامه
در علل ترقی این کشور بر آنها تأکید میکند. بنابراین، سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که براساس نظریات نویسندگان روزنامه اختر
چه مؤلفه‌های اساسی ای موجب پیشرفت ژاپن گردید؟ و شناخت این نویسندگان از این کشور بر چه بنیان هایی استوار بود؟ فرض این مقاله چنین است که نویسندگان روزنامه با تأکید بر علل عینی توسعه و نادیده گرفتن سابقه تاریخی کشور ژاپن در حوزههای آموزشی و اجتماعی، ً صرفا دوره پایانی پیشرفت این کشور را مد نظر قرار دادند. برای پاسخ به این مسئله مطالب روزنامه اختر تحلیل و بررسی میشود تا تصویری مستند از دریافت نویسندگان روزنامه و مبانی اندیشگی آنان درباره ریشه های توسعه ژاپن به دست آید. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the elements of Japan’s Progress as a Model of Progress as analyzed through the lens of Akhtar Newspaper

نویسنده [English]

  • Michael Vahidirad
Department of history, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

he Iran-Russia wars and Iranian awareness of the issue of progress made Iranian elites to write booklet as a solution and after them newspapers tried to provide a solution to release Iran from backwardness. As the first newspaper published abroad, Akhtar writers introduced the question of Japan as an advanced Asian country that can be a good model for Iranians and the causes of its progress. Factors such as “ knowledge development”, “the role of the emperor”, “women” and “ relation with the west” are among the concepts that the newspaper stresses on the causes of the country’s progress; therefore, the main question of this study is what essential elements, based on the analysis provided by Akhtar, led to the development of japan? And what was their understanding of this country? The hypothesis is focused on that the authors of the newspaper regard the objective causes of development and ignoring the historical background of the country in educational and social fields. To answer the question, the newspaper has been analyzed to provide documentary evidence on the Akhtar writer’s understanding on the roots of Japan ‘s development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Japan’s Progress
  • Akhtar Newspaper
  • Education Development
  • Women’s Participation
  • Naser al-Din Shah shah era

مراجع

آدمیت، فریدون، اندیشه‌های طالبوف تبریزی، تهران: انتشارات دماوند، 1363.
ــــــــــــــ،  اندیشه ترقی و حکومت قانون، تهران: انتشارات خوارزمی، 1385.
آرشـیو مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه.
آنجا پیستور، حاتم، و منصور چهرازی، «ترقی و تمدن ژاپن قرن نوزدهم»، کتاب ماه و تاریخ و جغرافیا. خرداد و تیر 1381، ش 56-57، صص 153-144.
بشیریه، حسین، تاریخ اندیشه سیاسی در قرن بیستم، اندیشه‌های مارکسیستی، تهران: انتشارات نی، 1391.
تقی­زاده، سید حسن، مجله کاوه، ش ۱، دوره جدید، ژانویه ۱۹۲۱.
حسینی­پور، مسعود و آزیتا همدانی، «ترکستان اولین روزنامه فارسی‌زبان در عثمانی»، بخارا، س 15، ش 97، آذر- دی 1392.
ساسانی، خان­ملک، یادبودهای سفارت استانبول، تهران: انتشارات بابک، 1354.
صحافباشی، ابراهیم، سفرنامه ابراهیم صحافباشی تهرانی، به اهتمام محمد مشیری، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، 1357.
طباطبایی، محیط، «تاریخچه اعزام محصل به اروپا»، روزنامه شفق سرخ، تیر1312.
گروه نویسندگان، مؤلفه­های هویت ملی در ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1381.
لمبتون، آ. ک،  ایران عصر قاجار، ترجمه سیمین فصیحی، مشهد: انتشارات جاودان، 1375.
مارش، دیوید و استوکر جولای، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1384.
ماساهارو، یوشیدا، سفرنامه یوشیدا ماساهارو، ترجمه هاشم رجب‌زاده، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، 1373.
مستوفی، عبدالله،  شرح زندگانی من، ج 2، تهران: انتشارات زوار، 1371.
معینی علمداری، جهانگیر، روش‌شناسی و نظریه‌های جدید در سیاست، تهران: نشر دانشگاهی، 1384.
وبر، ماکس، روش‌شناسی علوم اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: انتشارات مرکز، 1382.
Sadler, A. L, Shogun: The Life of Tokugawa Ieyasu, Tuttle Publishing, 2009.
Laver,Michael S., The Sakoku Edicts and the Politics of Tokugawa Hegemony, Cambria Press, 2011.
Morishima, Micho, Why Japan has succeded, cambridge University press, 1982.
Sangawa, Hmeljak K. (2017) “Confucian Learning and Literacy in Japan’s Schools of the Edo Period”, Asian Studies, 5.
Ronald, Dore P., Education in Tokugawa Japan. Berkeley and Los Angeles: University of California Press 1965.
Sukehiro, Hirakawa, “Japan's turn to the West”, in Marius B. Jansen, ed. The Cambridge History of Japan, Vol. 5, Cambridge: Cambridge University Press, 1989.
Paine, S. C. M.,  The Japanese Empire: Grand Strategy from the Meiji Restoration to the Pacific War, Cambridge University Press, 2017.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار