میلاد حیدری؛ کریم سلیمانی
دوره 10، شماره 3 ، بهمن 1396، ، صفحه 46-75
چکیده
شکل‌گیری و فعالیت شبه‌نظامیان دولتی به‌علت زیرپا گذاردن رویه‌های قانونی و یکی از عوامل ایجاد انسداد برای روند دموکراتیزاسیون، همواره یک موضوع مهم برای درک پیچیدگی رابطۀ دولت‌ها و ملت‌ها بوده است. ...
بیشتر
شکل‌گیری و فعالیت شبه‌نظامیان دولتی به‌علت زیرپا گذاردن رویه‌های قانونی و یکی از عوامل ایجاد انسداد برای روند دموکراتیزاسیون، همواره یک موضوع مهم برای درک پیچیدگی رابطۀ دولت‌ها و ملت‌ها بوده است. در ایران، «حزب جنگل» را می‌توان ذیل چنین سازمان‌هایی صورت‌بندی کرد. هرچند تحقیقات صورت گرفته، آن‌‌را به‌عنوان یک واکنش محلی و موقتی به حضور اشغالگران شوروی در مازندران صورت‌بندی کرده‌اند اما شواهدی از تداوم این سازمان و حضور آنها در کودتای 28 مرداد نشان می‌دهد که باید از این تلقی ساده‌انگارانه فراتر رفت. بنابراین مسالۀ اصلی این مقاله این است که حزب‌جنگل به‌عنوان یکی از سازمان‌های شبه‌نظامی دولتی، تحت کدام شرایط و عوامل بیرونی و درونی تکوین و دگرگونی یافت؟ این تحقیق با استفاده از روش تحقیق تاریخی و ارائه یک طرح تفسیری انجام شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در فضای نیمه دموکراتیک پس از جنگ دوم جهانی، برخی از جناح‌های دولت و نخبگان سیاسی، به دلیل هراس از دست رفتن منافع خود، با هرگونه ایدئولوژی مخالف و اصلاح‌طلبانه مبارزه می‌کردند و از متنفذین محلی برای این کار بهره می‌بردند که منجر به ظهور شبه‌نظامیان شد اما وجود برخی نواقص در این سازمان و افزایش تمرکز قدرت در دست جناح‌های مزبور، منجر به ایجاد سازمان جدید و با کارایی موثرتر، موسوم به سازمان «کوک» گردید.
