یونس صادقی؛ مجتبی خلیفه
چکیده
طریقت دانیالیه به رهبری شیخ دانیال از مهمترین طریقتهای تصوف در نواحی گرمسیرات فارس است. این طریقت متأثر از اندیشههای شیخ ابواسحاق کازرونی (352-426ق)، مؤسس طریقت «کازرونیه»، در قرن هفتم هجری تأسیس ...
بیشتر
طریقت دانیالیه به رهبری شیخ دانیال از مهمترین طریقتهای تصوف در نواحی گرمسیرات فارس است. این طریقت متأثر از اندیشههای شیخ ابواسحاق کازرونی (352-426ق)، مؤسس طریقت «کازرونیه»، در قرن هفتم هجری تأسیس شد. کانون آن خنج، بهعنوان یکی از ایستگاههای کاروانی شیراز به سمت لار و هرموز، شاهد شکلگیری کانونهای فکری گوناگون بوده است. با همۀ اهمیتی که طریقت دانیالیه دارد، تاکنون دربارة شخصیت بنیانگذار آن و کم و کیف این طریقت تحقیقی مستقل انجام نشده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که رابطة طریقت دانیالیه، بهعنوان فرقهای صوفیانه، با تحولات اجتماعی ـ سیاسی گرمسیرات فارس در قرون میانه چگونه بوده است؟ نتایج پژوهش نشان میدهد طریقت دانیالیه از طریق ایجاد خانقاه و مساجد در گسترش شهرنشینی خنج نقشی مستقیم و مستمر داشت. به علاوه، دراویش دانیالی، در دربار ملوک هرموز، نقشی فعال در منازعه با ملوک کیش ایفا کردند و همچنین از طریق ارتباط با دیگر طریقتها، از جمله «قتالی» و «شمسیه»، شبکة روابط فکری خود را در نواحی پسکرانهای خلیجفارس توسعه دادند.