زینب قنبری نژاد؛ حبیب اله سعیدی نیا
چکیده
مرحلة سوم اصلاحات ارضی، همراه با خط‌مشی نوسازی و مدرنیزاسیون دولت در کشاورزی، شامل سه قسمت ایجاد شرکتهای سهامی زراعی، فروش اجارهداری و تشویق به سرمایهگذاری در حوزة کشت و صنعت بود. کاهش محصولات ...
بیشتر
مرحلة سوم اصلاحات ارضی، همراه با خط‌مشی نوسازی و مدرنیزاسیون دولت در کشاورزی، شامل سه قسمت ایجاد شرکتهای سهامی زراعی، فروش اجارهداری و تشویق به سرمایهگذاری در حوزة کشت و صنعت بود. کاهش محصولات کشاورزی بعد از مرحلة اول و دوم اصلاحات ارضی دولت را بر آن داشت تا خود وارد عمل شود و از طریق سرمایة دولتی و با به‌کارگیری هرچه بیشتر روشهای مکانیزه کاهش تولیدات کشاورزی را جبران کند. یکی از شیوههای جدید کشاورزی که قوانین و مصوبات آن در سال 1346 تصویب شد، ایجاد شرکتهای سهامی زراعی بود. اولین شرکت سهامی زراعی (شرکت آریامهر) در فارس در سال 1347 شکل گرفت و بعد از آن 14 شرکت دیگر نیز در این استان تأسیس گردید. عمدة این شرکتها در اطراف شیراز، مرودشت و فیروزآباد احداث شد. در این پژوهش چگونگی ایجاد و عملکرد شرکتهای سهامی زراعی فارس و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این شرکتها بررسی میشود. روش پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی، با تکیه بر اسناد و منابع تاریخی است. طبق یافتههای پژوهش، جدای از اهداف اقتصادی که در ایجاد شرکتهای سهامی زراعی لحاظ شده بود، تشکیل این شرکتها در محدودهای خاص باعث بسته شدن مسیر عبور بخشی از ایلات و در نتیجه اسکان اجباری عشایر شد. از طرف دیگر، این شرکتها با به‌کارگیری هرچه بیشتر روشهای مکانیزه کشاورزان را بیکار کردند و همین امر موجب مهاجرت بیشتر روستاییان به شهر شد.
