دوره 16 (1402)
دوره 15 (1401)
دوره 14 (1400)
دوره 13 (1399)
دوره 12 (1398)
دوره 11 (1397)
دوره 10 (1396)
دوره 9 (1395)
دوره 8 (1394)
دوره 7 (1393)
دوره 6 (1392)
دوره 5 (1391)
دوره 4 (1390)
دوره 3 (1389)
دوره 2 (1388)
دوره 1 (1387)
تعداد مقالات: 281
رویارویی موافقان و مخالفان مشروطه بر پایۀ گزارش‌های مطبوعات
دوره 2، شماره 3 ، اسفند 1388، ، صفحه 89-106
چکیده
مشروطه در تاریخ ایران، رویدادی مهم، تأثیرگذار و سرنوشت‌ساز به شمار می‌رود. معمولاً از این رویداد به عنوان گذار از خودکامگی به قانون‌گرایی در ایران یاد می‌شود و تحلیلگران و محققان تاریخ ایران انتظار ... بیشتر
بازنمایی شخصیت شیخ فضل الله نوری در تاریخنگاری گفتمان اسلامگرای دوره جمهوری اسلامی
دوره 12، شماره 2 ، آذر 1398، ، صفحه 91-108
چکیده
شــیخ فضل‌الله نوری در تاریخنگاری گفتمان مشــروطه خواه به عنوان شخصیتی منفی بازنمایی شــد که در آغاز به طرفداری از مشروطهپرداخت، اما در نهایت اختلافاتش با دو رهبر روحانی دیگر مشروطه خواه، سید محمد ... بیشتر
قراردادهای صلح ایران و عثمانی و کاهش تنش‌های مذهبی بین دو کشور در عصر صفوی و افشاری
دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 101-120
چکیده
مناسبات مذهبی ایران و عثمانی در ادوار مختلف، متفاوت بوده‌است. هدف اصلی این تحقیق که بر اساس روش تاریخی صورت گرفته است، شناخت علل بروز اختلافات بین دو کشور و تاثیر قراردادهای فی ما بین در تنش زدایی بین ... بیشتر
آگاهی ایرانیان از اقتصاد کشاورزی امریکا و الگوبرداری از آن؛ از دورة ناصری تا پایان قاجاریه (با تکیه بر مطبوعات و اسناد منتشرنشده)
دوره 14، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 101-123
چکیده
از نیمة دوم سده نوزدهم آگاهی ایرانیان از امریکا و تحولات این کشور در حوزه‌های مختلف گسترش یافت. این آگاهی حاصل اخبار و اطلاعاتی بود که بیشتر در مطبوعات داخل و خارج کشور منتشر می‌شد. یکی از حوزه‌هایی ... بیشتر
اوضاع سیاسی کردستان ایران و عثمانی و تأثیرآن بر جنبش شیخ عبیدالله نهری در دوره قاجار
دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 103-130
چکیده
جنبش شیخ عبیدالله نهری (شمزینی) در سال 1297ق (1880م) در دورۀ ناصرالدین شاه قاجار به وقوع پیوست. برای درک بهتر زوایای وقوع این جنبش و زمینههای شکلگیری آن باید اوضاع سیاسی مناطق کردنشین ایران و عثمانی ... بیشتر
سرانجام سیاقنویسی در ایران
دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 111-134
چکیده
سیاقت و سیاق، شیوۀ خاص نگارش اعداد بود که به مرور زمان و با ساده شدۀ حرف نویسی اعداد عربی به وجود آمده است. نوشتن به این شیوه برای ثبت محاسبات مالی در ایران، بیش از هزار سال در میان گروه‌های مختلف اجتماع ... بیشتر
بررسی اندیشه اقتصادی علی محمدخان کاشانی با استناد به دو روزنامه ثریا و پرورش
دوره 10، شماره 2 ، آبان 1396، ، صفحه 111-136
چکیده
توسعه اقتصادی ذهن بسیاری از نویسندگان و اندیشمندان ایران (اواخر دوره قاجار) را به خود مشغول داشته بود از جمله این نویسندگان علیمحمد خان کاشانی است که دو روزنامه ثریا و پرورش را برای پیشبرد اهدافش در مصر ... بیشتر
روند تاریخی مواجهه نهاد روحانیت با تغییر جایگاه اجتماعی زنان در عصر پهلوی دوم
دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 111-139
چکیده
با ورود جامعه‌ی ایران به دوران جدید و درهم آمیختن و چالش همزمان سنت شیعی ـ ایرانی جاری در جامعه با فرهنگ و اندیشههای مدرن، برخی مسائل به محوری برای مواجهه و صف‌آرایی نیروهای اجتماعی بدل شد که تغییر ... بیشتر
کاربست نظریه شکاف و گریز اجتماعی در جامعه ایرانی قرن اول هجری
دوره 15، شماره 2 ، مهر 1401، ، صفحه 113-135
چکیده
تبیین شکاف‌های اجتماعی جامعۀ ایرانی در عصر انتقال و خلافت اموی، و به دنبال آن ظهور پدیدۀ گریز از کانون خلافت، نیازمند تحقیقی غیرروایی و کارکردگرایانه است. با سپری شدن ایام فتوح، و عدم جذب عملی ایرانیان ... بیشتر
قیام‌های خوارج در روزگار هارون‌الرشید
دوره 1، شماره 1 ، دی 1387، ، صفحه 117-138
چکیده
در دوران خلافت هارون‌الرشید (193-170ق)، قیام‌ها و شورش‌های گوناگونی روی داد و تشکیل حکومت‌هایی مستقل، قسمت‌هایی از قلمرو خلافت عباسی را از پیکرۀ آن جدا کرد. در این میان، قیام‌های پی در پی خوارج در نواحی ... بیشتر
اهمیت و جایگاه پایتخت در نظامات فکری ـ اجرایی کریم‌خان زند
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 117-136
چکیده
پایتخت به عنوان مرکز سیاسی، اداری، اقتصادی و گاه فرهنگی و اجتماعی ، مهمترین رکن در جغرافیای سیاسی و اداری هر حکومت به شمار می‌رود. هر سلسلۀ حکومتی جایی را بنا به عواملی به عنوان پایتخت انتخاب می‌کند ... بیشتر
تحولات سیاسی و علمی تصوف از سقوط صفویه تا برآمدن زندیه (1163- 1135 ق)
دوره 3، شماره 3 ، شهریور 1389، ، صفحه 117-146
چکیده
روی کار آمدن صفویان در ایران، تحولاتی را در سیر تصوف و عملکرد آن در جامعۀ ایرانی موجب شد؛ به ویژه آنکه در نیمۀ دوم این حکومت تصوف جایگاه پیشین خود در آن حکومت را از دست داد. پس از سقوط صفویان و در جریان حکومت ... بیشتر
کمیسیون‌های تخصصی در نخستین مجلس شورای ملی
دوره 4، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 117-138
چکیده
برپایی نخستین دورۀ مجلس شورای ملی و ورود منتخبان ملت به عرصۀ قانونگذاری کشور، برخی نخبگان حاضر در مجلس را به ضرورت تفکیک نمایندگان در کارگروه‌های تخصصی ـ که کمیسیون خوانده می‌شد ـ متوجه کرد. کمیسیون‌ها ... بیشتر
سازوکار و نشانههای ادغام ایران در اقتصاد جهانی قرن نوزدهم
دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 117-154
چکیده
وقوع انقلاب صنعتی جوامع صنعتی را بر آن داشت تا برای تأمین نیازهای خود جوامع ماوراءدریاها را در اقتصادی جهانی ادغام کنند. هدف از این اقدام تبدیل کردن جوامع ماوراءدریاها به محلی برای صدور کالاهای ساخته ... بیشتر
چالش حفظ بیضه اسلام در مشروطه ایران و عثمانی با تاکید بر رویکرد آقانجفی قوچانی
دوره 16، شماره 2 ، مهر 1402، ، صفحه 117-133
چکیده
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی دو کشور ایران و عثمانی شاهد جنبشهای سیاسی ناشی از تزلزل همبستگی اجتماعی بودند. تزلزل همبستگی اجتماعی در جوامع ایران و عثمانی عمدتاً به دلیل تغییر شرایط ... بیشتر
برآمدن یعقوب لیث صفاری و توقف جریان فتوح و مهاجرت‌های اعراب به هند و سند
دوره 5، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 119-136
چکیده
یعقوب لیث بخش وسیعی از قلمرو شرقی خلافت اسلامی تا مرزهای دارالحرب (دارالکفر) را از نظارت عباسیان و امیران وابسته به آنان خارج کرد. حضور صفاریان توأم با برداشته شدن فشار مستقیم فاتحان و مهاجران مسلمان ... بیشتر
بررسی روند تغییر نهاد وزارت و ایجاد وزارتخانه‌های جدید در جریان انقلاب مشروطه ایران
دوره 13، شماره 1 ، تیر 1399، ، صفحه 121-141
چکیده
نهاد وزارت نقطه ثقل نظم دیوانی ایران در طول تاریخ بوده است. وزیر با عنوانهای مختلفی مانند وزیر اعظم و صدراعظم در رأس این نظام قرار داشت و به دستیاری رؤسای دیوان‌ها کشور را اداره میکرد. از دوره ناصرالدین ... بیشتر
کشاورزی تجاری در دورۀ قاجاریه
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 123-150
چکیده
ادویه عمده‌ترین محصول کشاورزی صادراتی شرق به غرب تا قبل از رنسانس به شمار میآمد. اما با تحولات گستردۀ عصر رنسانس در مبانی فنّی تولید و رشد روزافزون محصولات و مصنوعات اروپایی به ماورای اروپا و افزایش ... بیشتر
جایگاه علما در دستگاه قدرت دورۀ صفویه (دوران شاه عباس اول، شاه‌صفی و شاه عباس دوم)
دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 123-144
چکیده
پس از ورود برخی از علمای شیعه به حوزۀ سیاست در دورۀ شاه تهماسب اول، مرحلۀ جدیدی در مناسبات علما و فقهای شیعی آغاز شد. این مناسبات اگرچه در دورۀ شاه اسماعیل دوم با وقفه‌ای کوتاه مدت مواجه گردید، ولی هیچ ... بیشتر
شورش انوشه زاد و بررسی ماهیت آن
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 123-139
چکیده
در دهۀ 550 میلادی در پادشاهی خسرو یکم شورشی رخ داد که رهبری آن با انوشه‌زاد، پسر خسرو یکم (انوشیروان) بود. این شورش، هرچند در بالای هرم قدرت در شاهنشاهی ساسانی رخ داد اما منابع، ماهیت و هدف از آن را متفاوت ... بیشتر
بررسی جنگ غجدوان و علل شکست سپاه صفوی
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 123-140
چکیده
چکیده جنگ غجدوان در ماوراءالنهر، در سوم رمضان سال 918 ق، یکی از رویدادهای مهم نظامی در دورۀ شاه اسماعیل یکم (930-907 ق) بهشمار می‌رود. بررسی این رویداد، از آن روی حائز اهمیت است که سپاه قزلباش- ... بیشتر
«دولت مقتدر» و مسئلۀ «وحدت ملی» در مجلۀ آینده
دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 123-144
چکیده
از دل زمانۀ پرآشوب مشروطیت دو ایدۀ مهم برآمد که بر مبنای یک «زمینۀ» مهم گسترش یافت: «دولت مقتدر» و «وحدت ملی». این دو مفهوم پس از مشروطیت بهعنوان «انگیزه» و «نیت» بسیاری از ... بیشتر
جایگاه مذهب در مناقشه خوارزمشاهیان و خلفای عباسی (از آغاز تا دورۀ سلطان محمد)
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 127-142
چکیده
با تشکیل نهاد خلافت به خصوص در دورۀ عباسی، ایرانیان نیز با هدف بازیابی قدرت و هویت سیاسی خویش، نهاد سلطنت را تاسیس و با خلفای عباسی به رقابت و گاه دشمنی پرداختند. در دوره خوارزمشاهیان، خلفا و سلاطین با ... بیشتر
اسناد و دفترهای مالیاتی در ایران در قرون میانه
دوره 9، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 127-146
چکیده
مالیات‌ها و ساختار اجرایی مرتبط با آنها و از آن میان ثبت و نگاهداری اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی و مالیاتی، از موضوعات مهم در بررسی تاریخ اقتصادی ایران در قرون میانه است. اطلاعات مالی در اسناد ویژه‌ای ... بیشتر
نقش زمان و مکان در اثرپذیری دهقانان از فتوح اسلامی
دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 129-158