خوانش‌های نظری از بنیاد دولت پیشامشروطگی در ایران
خوانش‌های نظری از بنیاد دولت پیشامشروطگی در ایران

محمدعلی اکبری

دوره 1، شماره 1 ، دی 1387، ، صفحه 1-26

چکیده
  پرسش از محتوا و بنیاد‌های دولت ایران در عصر پیشامشروطگی، یکی از مهمترین موضوعاتی است که پژوهشگران حوزۀ دولت در ایران با آن رو به رو هستند. یکی از دلایل مهم توجه جدی پژوهشگران به این مقوله، احتمالاً، بروز ...  بیشتر
تعامل فرهنگ‌های ایرانی، اسلامی و ترکی در شیراز (سدۀ هشتم و نهم قمری)
تعامل فرهنگ‌های ایرانی، اسلامی و ترکی در شیراز (سدۀ هشتم و نهم قمری)

یعقوب آژند

دوره 2، شماره 1 ، خرداد 1388، ، صفحه 1-16

چکیده
  فرهنگ و تمدن ایرانی، با ظهور اسلام در خدمت پویایی و بالندگی فرهنگ و تمدن اسلامی قرار گرفت؛ و متعاقب ورود ترکان و مغولان به حوزۀ تمدنی و فرهنگی ایران، مدیریت مجموعۀ فرهنگی نوپدید را بر عهده گرفت. هدف این ...  بیشتر
عبدالحسین تیمورتاش و روابط خارجی ایران بر اساس اسناد نو یافته
عبدالحسین تیمورتاش و روابط خارجی ایران بر اساس اسناد نو یافته

حسین آبادیان

دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1388، ، صفحه 1-22

چکیده
  این مقاله با اتکاء به برگه‌هایی از اسناد دفتر مخصوص شاهنشاهی در اوایل دورۀ سلطنت رضاشاه، اسناد آرشیو ملی بریتانیا در لندن و اسنادی از آرشیو ملی امریکا در مریلند، موضوع گسترش موازنۀ تجاری و سیاسی ایران ...  بیشتر
بازخوانی نظری ماهیت دولت پهلوی اول
بازخوانی نظری ماهیت دولت پهلوی اول

محمدعلی اکبری؛ نفیسه واعظ

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 1-26

چکیده
  سرشت دولت پهلوی اول، همواره مورد بررسی و مجادلۀ کلامی از سوی پژوهشگران قرار داشته، اما اجماعی دربارۀ صفت قطعی یا صفت اعظم این دولت حاصل نشده است‌. در این پژوهش نیز تلاش شده است با ارائۀ یک الگوی مطالعاتی ...  بیشتر
نهاد صرافی و کارکرد تجارتخانه جمشیدیان در دورۀ قاجار
نهاد صرافی و کارکرد تجارتخانه جمشیدیان در دورۀ قاجار

علی‌اکبر تشکری بافقی

دوره 3، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 1-24

چکیده
  تغییراتی که از نیمۀ دوم قرن سیزدهم قمری (19 م) در مسیر و طرف‌های تجاری ایران پدید آمد، کارکرد تجّار و صرافان گسترش یافت. در این دوره متأثر از فعالیت انجمن اکابر پارسیان هند و ارتقای یزد به یکی از کانون‌های ...  بیشتر
تأثیر برنامۀ عمرانی سوم (1346 ـ 1341) در کشاورزی ایران
تأثیر برنامۀ عمرانی سوم (1346 ـ 1341) در کشاورزی ایران

محمدعلی اکبری؛ سعید لیلاز مهرآبادی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 1-22

چکیده
  برنامه عمرانی سوم، تأثیرات بسیاری در ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران بر جای گذاشت. شواهد نشان می‌دهد که این جریان موج بزرگی از مهاجرت را شکل داد. این مقاله با بهره‌گیری از اسناد و آمار‌های رسمی ...  بیشتر
واژه‌شناسی تاریخی استان در ایران
واژه‌شناسی تاریخی استان در ایران

حسن باستانی راد

دوره 3، شماره 3 ، شهریور 1389، ، صفحه 1-26

چکیده
  واژۀ استان و استان‌بندی در ایران پیشینه‌ای کهن دارد و همین پیشینه باعث شده‌است که واژه‌ها و مفاهیم در ارتباط با آن، در تاریخ و فرهنگ ایران، گوناگون و گسترده باشد: ساتراپ (خشثرپاون)، کوست، استان، ایالت، ...  بیشتر
روابط سیاسی ایران و اتریش در دورۀ ناصری (1313 ـ 1264 ق)
روابط سیاسی ایران و اتریش در دورۀ ناصری (1313 ـ 1264 ق)

محمد بختیاری؛ حسین آبادیان

دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 1-16

چکیده
  مداخلات روسیه و انگلیس در امور داخلی ایران که در نهایت به تقسیم مناطق نفوذ کشور میان آنان و در دست گرفتن شریان‌های اقتصادی کشور در دوره ناصری منتهی شد، انزجار برخی از رجال وطن‌پرست ایرانی را برانگیخت. ...  بیشتر
وضعیت ترجمه، کنشگران و ابعاد آن در دورۀ قاجار
وضعیت ترجمه، کنشگران و ابعاد آن در دورۀ قاجار

محمدامیر احمدزاده

دوره 4، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 1-26

چکیده
  ترجمه منابع آثار و تألیفات از زبان‌های اروپایی در دورۀ قاجار یک داد و ستد فرهنگی، علمی و تجربی بود که بر نگرش، جهان‌بینی و فرهنگ و معارف گروه‌های فعال اجتماعی ایران تأثیر زیادی داشت. در این فرآیند، رابطۀ ...  بیشتر
مطالعه دامنۀ مکانی و زمانی تجارت چینی‌آلات در بندر مهروبان
مطالعه دامنۀ مکانی و زمانی تجارت چینی‌آلات در بندر مهروبان

علی بحرانی‌پور

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 1-22

چکیده
  مهروبان از بنادر باستانی سواحل خوزستان است که نقش ویژه‌ای در تجارت دریایی بین‌المللی داشته است. گذشته از اشاره‌های منابع تاریخی، شواهدی چون خرده سفالینه‌های موجود در سطح شهر مهروبان، از رواج فعالیت‌های ...  بیشتر
آذرکیوانیان و تأثیر آنان بر باستان‌گرایی در تاریخ‌نگاری معاصر ایران
آذرکیوانیان و تأثیر آنان بر باستان‌گرایی در تاریخ‌نگاری معاصر ایران

حسین احمدی؛ عبدالرسول خیراندیش

دوره 5، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 1-32

چکیده
  یکی از جریان‌های فرهنگی سنتی و کمتر شناخته شده، جنبش فکری آذرکیوانیان است که توسط یک مؤبد زرتشتی به نام بهرام بن فرهاد معروف به آذرکیوان در اواسط دورۀ صفویه در ایران ظهور کرد.گرچه برخی از محققان وجود ...  بیشتر
کارکرد انجمن تبلیغی کلیسا در عصر قاجار: موانع و راهکارها
کارکرد انجمن تبلیغی کلیسا در عصر قاجار: موانع و راهکارها

علی اکبر تشکری بافقی

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 1-36

چکیده
  به دنبال ظهور نخستین کانون‌های مسیحیت پروتستان در انگلیس (اواخر سدۀ هجده میلادی)، انجمن تبلیغ در آفریقا و شرق (1799 م / 1214 ق) نیز که بعدها به انجمن تبلیغی کلیسا تغییر نام داد (1812 م/1227 ق) ابراز وجود نمود. این ...  بیشتر
جنبش مشروطه‌خواهی ایرانیان؛ خیالی ناممکن یا برنامه‌ای ناتمام
جنبش مشروطه‌خواهی ایرانیان؛ خیالی ناممکن یا برنامه‌ای ناتمام

محمد علی اکبری

دوره 6، شماره 2 ، آبان 1392، ، صفحه 1-16

چکیده
  جنبش مشروطه‌خواهی مردم ایران، از زوایای مختلفی مورد بررسی محققان قرار گرفته است. با این حال این واقعۀ مهم از جهت انطباق با زمانه و افق تاریخی ایران کمتر مورد کندوکاو قرار گرفته است. اندک تحقیقات موجود ...  بیشتر
بررسی ابعاد علمی و فرهنگی دارالشفا در دورۀ مغول
بررسی ابعاد علمی و فرهنگی دارالشفا در دورۀ مغول

فاطمه تقوایی؛ محمدتقی امامی خویی

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1393، ، صفحه 1-26

چکیده
  در سال‌های نخستین هجوم مغولان بسیاری از عناصر فرهنگی ایران در معرض انهدام قرارگرفتند، اما مدتی ‌بعد بازتولید فرهنگی­ در ایران آغاز شد. حمایت­ مادی ومعنوی­ از دانشمندان، و پدید‌آمدن­­­­ ...  بیشتر
اندیشه برنامه‌ریزی زبانی در دوره قاجاریه
اندیشه برنامه‌ریزی زبانی در دوره قاجاریه

رضا امینی

دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 1-22

چکیده
  در هر جامعهای، به طور معمول، از میان زبانها، گویشها یا لهجههای آن، یکی ـ به دلایل تاریخی، سیاسی، اجتماعی، دینی ... یا مجموعه همه یا برخی از آنها ـ دارای جایگاه ویژهای است. در طول تاریخ آن جامعه نیز به این ...  بیشتر
کچکولِ میر جمال‌الدین محمّد حسینی جامی و بازتاب اندیشة تسنّنِ دوازده‌ امامی آن
کچکولِ میر جمال‌الدین محمّد حسینی جامی و بازتاب اندیشة تسنّنِ دوازده‌ امامی آن

محمّدرضا ابوئی مهریزی

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 1-24

چکیده
  یکی از برجسته‌ترین اشکال حیات فکری اهل سنّت و جماعت، مربوط به طیفی از ایشان است که توجّه توأمان به خلفای راشدین همراه با اعتقاد به  ائمّة اثنی عشر (ع) را در دایرة باورهای مذهبی خود لحاظ می‌داشتند. مقالة ...  بیشتر
صورتِ معماریِ دولت
صورتِ معماریِ دولت

بابک افشار؛ غلامحسین معماریان

دوره 8، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 1-41

چکیده
  تصویر و تصویرسازی در سراسر روزگار قاجار امری پراهمیت بود و میان محصولات تصویری این دوران، مضمون ابنیه و محیط مصنوع تقریباً همواره حضور داشت. اگرچه معماری قاجار بیشتر به عمل معطوف بود تا نظریه‌، و شیوه‌های ...  بیشتر
نظام خبررسانی و جاسوسی و نقش آن در تاریخ میانۀ ایران
نظام خبررسانی و جاسوسی و نقش آن در تاریخ میانۀ ایران

جهانبخش ثواقب

دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 1-26

چکیده
  نظام اِنها یا خبریابی و خبررسانی و به تعبیری جاسوسی از راه­کارهایی بود که حکومت­ها برای برقراری امنیت کشور به کار می­بستند. ضرورت اداره قلمرو گسترده حکومتی، و کسب اخبار و اطلاعات از سراسر کشور، ...  بیشتر
بازتاب شکل‌گیری دولت ماد در «گفتار مادی» هرودوت
بازتاب شکل‌گیری دولت ماد در «گفتار مادی» هرودوت

احسان افکنده

دوره 9، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-23

چکیده
  شکل­گیری دولت ماد میان پایان سدة هشتم تا پایان سدة هفتم ق.م. یکی از مسائل مناقشه ­برانگیز مطالعات خاور نزدیک باستان در چند دهة اخیر بوده است. مناقشة اصلی، پیرامون اعتبار منابع کلاسیک، به‌ویژه «گفتار ...  بیشتر
پیدایی و شیوعِ اعتیاد به افیون در عصر صفوی
پیدایی و شیوعِ اعتیاد به افیون در عصر صفوی

یعقوب تابش؛ سید هاشم آقاجری؛ عطاالله حسنی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 1-39

چکیده
  دورۀ صفوی با دگرگونی‌های اجتماعی متنوعی رویارو گردید، یکی از این دگرگونی‌ها، پدیدۀ اعتیاد به افیون بود. این مادۀ مخدّر، در ایران پیشا صفوی، بیشتر مصارف پزشکی داشت. در عصر صفوی، اعتیاد به افیون به صورت ...  بیشتر
موانع و معضلات کاربست نظریه سلطنت قوی در دورۀ سلطنت سلسلۀ قاجاریه
موانع و معضلات کاربست نظریه سلطنت قوی در دورۀ سلطنت سلسلۀ قاجاریه

محمد محمودهاشمی؛ قباد منصوربخت

دوره 10، شماره 2 ، آبان 1396، ، صفحه 1-26

چکیده
  چکیدهتأسیس سلسلۀ قاجاریه پس از قریب یک قرن جنگ،خونریزی و ویرانی ناشی از انقراض صفویه و ظهور و انقراض افشایه و زندیه، نخبگان ایرانی را به ظهور سلطنتی قوی و پایدار امیدوار کرد. از این رو آنان با بازنویسی ...  بیشتر
آوردگاهِ سلطان محمد خوارزمشاه و لشکر مغول
آوردگاهِ سلطان محمد خوارزمشاه و لشکر مغول

محسن رحمتی

دوره 10، شماره 3 ، بهمن 1396، ، صفحه 1-24

چکیده
  صرف نظر از آنکه چه عوامل و عللی به ایلغار مغول در قلمرو خوارزمشاهی منتهی شد، واکنش خوارزمشاه در قبال این حمله و نحوه مواجهه‌یِ او با لشکر مغول در خور تأمل و بررسی است. منابع تاریخی نشان می‌دهند که سلطان ...  بیشتر
بحران اقتصادی غزنویان و تاثیرآن بر بی‌ثباتی نظم سیاسی
بحران اقتصادی غزنویان و تاثیرآن بر بی‌ثباتی نظم سیاسی

جمیله یوسفی؛ اسماعیل حسن زاده

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 1-28

چکیده
              چکیدهغزنویان (360ـ 431ق) از حکومت‌های دوره میانه با خاستگاه غلامی بودند که پس از برانداختن ولی‌نعمتان خود در شرق ایران به حکومت رسیدند. مالیات و خراج از منابعِ متعارف و سنتیِ اقتصاد این حکومت ...  بیشتر
نشانه شناسی الگوهای نامگذاری کتاب های تاریخ در زبان فارسی.
نشانه شناسی الگوهای نامگذاری کتاب های تاریخ در زبان فارسی.

محمدنبی خیرآبادی؛ ابوالقاسم رحیمی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1397، ، صفحه 1-28

چکیده
  چکیدهیکی از راه­های  شناخت موقعیت و جایگاه یک متن، و ارتباط با دنیای درون اثر، عنوانی است که پدیدآورنده اثر برآن نهاده است و یا مخاطبان، اثر را با آن نام می­شناسند؛ از این رو دلالت عنوان به متن و متن به ...  بیشتر
ایرانیان مقیم استانبول و جنبش مقاومت تبریز به رهبری ستارخان
ایرانیان مقیم استانبول و جنبش مقاومت تبریز به رهبری ستارخان

حجت فلاح توتکار

دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 1-15

https://doi.org/10.52547/irhj.12.1.1

چکیده
  از روزگاران نزدیک به انقلاب مشروطیت، کنشگران سیاسی ایرانی در استانبول با جنبش ضد استبدادی در ایران پیوند داشتند. اما در این میان این پیوند بیش از همه در یاری ایرانیان مقیم استانبول با جنبش مقاومت تبریز ...  بیشتر